Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

zondag 23 januari 2022

Januari 1936 (3); onderdeel van 'n elektron

'In kroepoek bereik je een soort Lucculische stratosfeer van pure luchtigheid,' schrijft Pieter lyrisch naar aanleiding van een nasi goreng afscheidsetentje bij vrienden.
Hij zit ondertussen nog tot zijn oren in de spullen, maar toch hoopt hij over veertien dagen op de boot te zitten. De uitslag van de loterij is nog niet bekend. Helaas is een potentiële opdracht aan zijn neus voorbij gegaan.
Pieter was naar Droste getogen in Haarlem, om dit bedrijf een voorstel te doen. Hij had bedacht dat het een goed idee zou zijn chocoladerepen te maken met saccharine in plaats van suiker. Dat zou toch goed zijn 'voor menschen die de slanke lijn willen bewaren en voor diabetici.' Hij had er meteen een reklamecampagne bij bedacht. Maar in Haarlem kreeg hij te horen dat zo'n reep al bestond en dat er niet mee geadverteerd werd, omdat hij zeker niet lekkerder was dan de andere. Bovendien heeft Droste al een vertegenwoordiger in Portugal, 'dus vergeefsche poging. Maar ik zal eindelijk toch wel weer wát raakslaan.'
Pieter denkt over een week wel meer concrete informatie te kunnen geven. 'Volgens de sterrenkundige in de "Sunday Express" is mijn sterrenstand gunstig, dus willen we hopen dat 'ie 't bij het rechte eind heeft.'
Als hij niet meer in Nederland is, zullen de Chambers tijdschriften naar Indië blijven sturen, zoals de Extra en het maandblad van de Volksuniversiteit.* Zo kunnen ze op Sumatra op de hoogte blijven van wat de mensen in Nederland 'geestelijk interesseert.'
Omdat Henkie binnenkort wel groot genoeg zal zijn, komt zijn grootvader met een mopje van het kind van Chambers. 
'"Uncle Peter - zoo heet ik daar - als een Chinees een plasje doet in de sneeuw.....wat is dat?" "Ja, jongen, weet ik veel, zeg jij 't maar!" "Ha, ha - dan is't winter!" Kleine aap, zeg ik dan, daar heb je Uncle Peter te pakken gehad, maar leuk is 'm. Maar we waren er nog niet. Toen moest ik zeggen wat het was als een lammetje zoo iets deed in het groene gras. Mij dacht dat het antwoord zou zijn: zomer of lente. Mis hoor. En die kleine rakker de grootste schik toen hij mijn de juiste oplossing mocht geven, n.l.: 'n lamstraaltje.'
Er is in Indië kennelijk nieuws ontvangen uit Zuid-Afrika.
'Zoo en zit tante Nella op Poortje; nou, wat er daar aan Poortje is zal zij dan wel opvullen. Kalm laten zitten. Ik heb haar jaren genoeg de kost gegeven; voor mijn huwelijksleven is het de pest geweest dat ik haar ooit in huis heb laten komen. Ik ken haar door en door en ik wil hier eerlijk bekennen dat ik geen grein, geen micron, geen onderdeel van 'n elektron spijt zal hebben als ik haar NOOIT meer zie.'
Als iemand weet wat er met op Poortje zitten' wordt bedoeld, hoor ik het graag. Het lijkt er in ieder geval op te wijzen dat tante Nella in financiële nood verkeert.
In een volgende brief gaat het grotendeels over Kipling, want die overlijdt in januari 1936. Pieter zal diens portret met handtekening in zijn nieuwe huis aan de muur hangen. Hij herinnert zich nog goed hoe hij zijn kinderen uit werken van Rudyard voorlas 'en erbij vertelde en elucideerde', bang om de achterliggende betekenis niet over te brengen. Heerlijke momenten vond hij het. 
'Want wie ooit mocht beweert hebben dat P. Deys van nature geen gezellig huisdier is, die heeft zijn ware natuur nooit gekend [...] De vele uren van genot die hij mij en jullie verschft heeft zijn met geen goud te betalen [...]Dat  hij een halve caste zou zijn, geloof ik niet. Ik hoorde onlangs ook zoo iets vertellen, maar in dat geval had Kipling nooit in zoo'n medelijdende stijl over de half caste geschreven. Ook heeft hij het type niet. Zijn hoofdvorming en gezicht zijn puur blank. Als er iets van waar is dan zal hij toch niet meer dan 1/8ste of 1/16e zijn. Het aangename van Kipling voor menschen van ons slag is dat hij bij zijn lezers een zekere mate van ontwikkeling verwacht en dikwijls (vooral voor het Engelsche publiek) een te hooge mate van kennis veronderstelt. Wij vinden dat prettig lezen omdat er derhalve het geschrevene nig zooveel meer uit te halen is door deductie. Maar voor het groote Edgar Wallace publiek is zoo'n eigenschap natuurlijk 'n handicap.'**
En dan is er ook nog het bericht dat een dag voordat Pieter aan zijn schrijftafel zit koning George V van Engeland is overleden.

'En zoo is dan George V, zooals Katy zegt "de eeuwitte Oöstjest" ingegaan.'
De speech van minister Baldwin wordt beluisterd.
'Vele groote geesten deze dagen denken gelijk. Katy's commentaar op het "alleen-zijn" van den mensch werd door Baldwin beaamd toen hij sprak over the loneliness of those in hig places. The only person he could talk to on a footing of confidence and equality was the queen.'


* Het maandblad der Volks-Universiteit Rotterdam werd tussen 1921 en 1941 uitgegeven. 

** Edgar Wallace (1875-1932) was een Britse journalist en schrijver van misdaadthrillers die zijn schrijverscarrière begon als verslaggever van de Tweede Boerenoorlog voor de Daily Mail. Mogelijk heeft Pieter hem daardoor wel eens ontmoet, maar dat vermeldt de geschiedenis niet. Hier meer over deze uitvinder van de moderne thriller.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...