December 1935 (5); een jankende juffrouw

'Gehaaste brieven dragen altijd den stempel van een onrustigen atmosfeer en terwijl ik hier naast m'n beschermende vuurtje zit, voel ik echt behoefte van die kalmte gebruik te maken voor een praatje aan jullie.'

Pieter heeft ondertussen de radio aan, maar het kan hem niet bekoren. Sterker nog:

'Een jankende juffrouw van de radio heb ik uitgeschakeld. We zijn te mooie en goede stem gewend, om hijgend, aamechtig en vibreerend bijna-niet-er-bij-kunnen-komend gegil in de onberekenbare stuiptrekkingen van onmelodieuse monster-moderniteiten mooi te kunnen vinden. Ik ben misschien achterlijk, maar wat is de, ik herzeg DE eisch die men aan kunst mag stellen, wil zij tenminste op de naam KUNST en niet op dien van kunstmakerij aanspraak maken? Die eisch is ONTROERING. Misschien wordt de nieuwe, de jongere mensch anders ontroerd dan de oudere - en anders is al dat idiote, stormachtige geklap bij de onmogelijke concertstukken die men dikwijls hoort, je reinste aanstellerij. Ik heb den indruk dat men niet wil dat een ander zou denken dat men achterlijk is, of iets niet begrijpt, want nauwelijks is de laatste toon van een stuk dat men herhaaldelijk zou moeten hooren om er althans een dun draadje garen aan te kunnen vastknoopen, nog aan 't vergalmen, of er barst een applaus los, waarbij je je als nuchter mensch afvraagt: hoe komt men zoo imbiciel!

Discriminatie bestaat schijnbaar niet meer. Melodie en harmonie schijnen woorden te zijn die door den modernen musicus geschrapt zijn uit zijn catechismus - wanklankig gejammer schijnt nu kunst te heeten. Ik hoor nog liever Jazz. 't Is dikwijls zoo intens jammerlijk pijnigend dat ik uit zelf-protectie de radio afzet om 'm niet in elkaar te trappen.'

En dan meent Pieter dat er vroeger nog wel eens meesterwerken op toneel en in muziek werden afgefakkeld, die later meesterwerken bleken te zijn. 

'Maar van zoo iets hoor je tegenwoordig nooit, maar dan ook NOOIT meer. Hoe bezopener, hoe idioter, hoe onmogelijker, hoe dissonanteriger en maatlozer - hoe harder deze generatie zit te klappen. Ik snap er niets van. Laten vorige generaties dan flaters hebben geslagen, die uiteindelijk toch weer terecht zijn gekomen, vraag niet hoeveel wanstaltigs ze uit de muziek hebben geweerd en hoeveel snert er door in de muzikale papiermand is terecht gekomen.'

Voor wie het weten wil: Pieter luisterde naar Ré Koster, die liederen van Debussy en Ravel zong.*

' Eenige liederen-titels; Le Tombeau de Najades; Le temps a laissié son Manteau; Le Revail de la Mariée. Erbarmelijk!

Nee, dan kan ik het verschil tusschen Musselini en de nergus nog beter apprecieeren.* De Nergus draagt een wit hemd over een zwarte kont en Musselini een zwart hemd over een witte. Da's duidelijk tenminste. Terwijl we dan toch weer zoo met een geleidelijke overgang bij Abessinië zijn beland, volgen hier nog de toepassingen der woorden NERGUS en ITALIE Niet Een Goed Uitgerust Soldaat; Ik Tart Alle Landen In Europa. Ook willen geruchten dat er 10.000 vrouwen naar Abessinië zullen worden gezonden om het Italiaanse leger staande te houden. En hiermede is de Italiaansche situatie erledigt.'

* Ré Koster (1900-1996) was een internationaal bekend mezzosopraan en later zangpedagoge met een lange en succesvolle carrière. Lees hier meer.

** Negus, is de titel die de regent Ras Tafari Makonnen (1892-1975) zichzelf gaf, in 1930 werd dat Negusa Nagast, koning der koningen. Dit was Haile Selassie (wat zoveel betekent als Heilige Drievuldigheid; wij zeiden vroeger: Hij laat zijn lat zien). Hij kondigde in de oorlog met Italië aan dat elke getrouwde krijger zijn vrouw kon meenemen en elke ongetrouwde een vrouw mocht uitkiezen (?), zodat zij voor het ernsitg ondervoedde leger konden koken, maar wat Pieter noemt betreft waarschijnlijk 'versterking' van de vijandelijke troepen.