'Ik werd vanmorgen wakker met de vraag waarom ik eigenlijk nog bestond. Een bevredigend antwoord heb ik niet kunnen vinden, maar heb het toch maar gedaan, al was het alleen maar om klaar te zijn toen de kwitantie voor niet gebruikt water over Augustus werd gepresenteerd. Ik ben altijd beneden het minimum, wat met meterhuur en administratiekosten uitkomt op 5,40 Esc. per maand.'
Bovendien gaat de dienstbode van beneden terug naar haar dorp en moet Pieter haar wel een fooi geven (10 Esc.).
'Trouwens, ik gaf het haar met graagte. Zoo eenvoudig als ze was had ze het benul om haar Portugeesch in de voor mij meest begrijpelijke vormen van eenvoud te gieten en haar bedoelingen met gebaren of practische dingen te verduidelijken. Als ze me beduiden wou dat ze bereid was om m'n sokken te stoppen dan wees ze naar haar hiel en maakte een sokken-stoppende beweging en keek me dan vragend aan. Als er een broek van me heel erg uit de plooi hing aan de kapstok (bij gebrek aan betere bergplaats) dan vroeg ze heelemaal niets, maar nam 'm mee. Als ik af en toe wat bestelde en niets beters wist dan soep van kalfsvleesch (dat is het goedkoopste) dan maakte ze op haar hand een verdeelende beweging en zei: esta para sopa e esta com arroz (Dit voor de soep en dat met rijst). Op die manier kreeg ik dan twee schotels voor hetzelfde geld.'n Allemachtig hartelijk en hulpvaardig schepsel. Ik kon gelukkig zooveel gebroken Portugeesch bij elkaar scharrelen om te zeggen dat het me speet dat ze wegging en dat ik haar vele vriendelijkheden zeer op prijs had gesteld. Om 1 uur was de zoon des huizes al boven om namens z'n moeder te vragen of ik iets noodig had en net even voor vieren kwam een van de knechts boven met een brief van Katy en om me te gelijkertijd te vertellen dat Julia (de vertrokken dienstbode) mesjogge was en dat haar heengaan voor mij toch geen verschil zou maken want dat het op dezelfde manier geregeld zou worden. Als ik wat bestelde zou ik het voortaan net als vroeger klaargemaakt boven krijgen. Verdomd aardig.Niettegenstaande dit intermezzo was het de brief van Katy en de twee ingesloten brieven uit Manindjau die me uit mijn lethargische stand haalden. Al ben ik dan nergens meer goed voor en al lukt er niets meer, dan kan ik toch in elk geval aan mijn kinderen schrijven, en hun zij 't geen groote dan toch in elk geval de waarachtige satisfactie geven dat er iemand is die met ze meeleeft in hun dagelijksche leven en werk.'
Pieter vraagt aan Frits of hij het dagboek met annotaties van de resident nog heeft opgestuurd. Vader is er erg benieuwd naar en meent dat Frits een doorslag heeft gemaakt. Hier is mij niets van bekend, helaas.
Katy vraagt in haar brief aan vader of hij een goede terugreis heeft gehad en dat was zeker het geval.
'De Golf van Biscaye noodde je tot instappen. Die was zo vlak als een biljarttafel. Door wind of storm leek het of er door een groot veld wegen liepen, zooals kafferpaatjes op het veld. 's Nachts bij maneschijn had die vlakte een bizondere bekoring. Dan leek ie niet nat of niet diep meer in dat wazige licht. Op een goeie middag, gezeten in m'n dekhut, die ik heelemaal alleen had (met rustbank) meende ik het water anders voorbij het schip te horen glijden dan gewoonlijk. Het was het uur dat iedereen sliep, behalve de officier van de wacht, 'n machinist en de stokers. Je oor is dan precies op alle geluiden ingesteld. Het verschil was maar heel klein maar de 'wash' scheen me toch iets onregelmatigs te hebben. Even over de verschansing kijken kostte me maar twee stappen en jawel hoor, daar zag ik net het laatste van een schol tonijnen waar we doorheen gekomen waren en die af en toe een speelsch sprongetje boven water waagden.'n Sierlijke en toch zoo krachtige visch. Dat was de tweede dag voorbij Ushant en daar kwamen we telkens visschersscheepjes tegen, wel een paar dozijn, met de hengels uit. Die waren daar toch ook eenige mijlen van huis af, voor zulke kleine schuiten, niet grooter dan een Schevenigsche botter.'
Naast deze bootjes en soortgelijke schepen als die waar Pieter op meevaart, komt er ook nog een groot Duits cruiseschip langs.
'Als een ijsberg zagen we die prachtige witte boot door een nevelwaas aan de horizon achter ons opduiken, om langzamerhand de vormen van een boot aan te nemen. Statig stoomde het groote gevaarte ons voorbij op een mijl afstand om even spookachtig in de nevelen te verdwijnen aan de horizon die vóór ons lag.'*
Pieter voegt nog een detail van de uitreis toe, waarbij het schip waarop hij zit wordt ingehaald door een andere boot. Daarbij blaast de rook van de ene boot naar voren en die van de andere naar achter.
'Als je dat op een schilderij had gezien, had je gevraagd of de artist geen hersens had en een foto zou je 'n 'fake' hebben genoemd. De eenvoudige verklaring is natuurlijk dat de snelheid van onze boot geringer was dan die van den wind en die van de andere boot grooter. Dit is een aardige puzzle om aan je kennissen op te geven Frits. Je spreekt daarbij alleen van twee booten, geen halve K.M. achter elkaar varende, zonder over inhalen te praten.'
* Helaas kan ik geen informatie vinden over grote Duitse cruiseschepen in of voor 1936, maar een jaar later zou de Wilhelm Gustloff gedoopt worden - stel dat het een jaar eerder een proefvaart maakte, maar nee, hij werd in mei '37 te water gelaten - . Gustloff was een Zwitsere nazileider. Het was een echte toeristenboot van de Nazi-organisatie KdF Kraft durch Freude (ja ja) en zou in 1945 door die Soviëttorpedo's tot zinken worden gebracht met 9000 (!) vluchtelingen aan boord; de grootste scheepsramp uit de geschiedenis.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten