De terugblikken en filosofiën van Pieter gaan nog even door.
'Voor zoo'n rijkdom van gewaarwordingen in de korte spanne van een halve eeuw zou menig gewezen rijkaard van een paar eeuwen terug 'n aardig dubbeltje over hebben gehad. En dat zijn dan nog alleen maar de materieele dingen. Dan zijn er nog de geestelijke goederen en het steeds veranderende aanzien van landen en werelddeelen. In mijn jeugd sprak men van het donkere Afrika. Van Australië is men nu nóg niet vergeten dat het een strafkolonie is geweest als men een kink in het karakter van een Australiër wil aantoonen. Amerka is mijn tijd geworden van een open naar menschen snakkend land tot een met staatsschulden belast oord, met een geweldig werkloozen probleem, waar men immigratie weert. De aardrijkskunde van mijn jeugd deugt voor Europa heelemaal niet meer. In mijn jeugd hoorde ik nog de nagalmen van tóen de laatste groote oorlog was: - 1870-'71 en heb in die jaren ook nog kennis gemaakt met menschen die de verschrikkingen van den honger in Parijs hadden meegemaakt. Een rat gold toen voor een lekkernij.Ik zou de vele oorlogen die ik sedert mijn schooljaren in de kranten heb gevolgd niet eens meer uit het hoofd kunnen neerschrijven. De Balkan was altijd een heksenketel. Rusland-Japan; Spanje-Ver. Staten; Bokser opstand; vervolging van de Armeniërs, hoopies revoluties, Boerenoorlog zelf meegemaakt en de laatste groote oorlog intens doorleefd. Dat zijn zoo eenige van de steunpunten die in m'n hoofd rondzweven.'
Met het vervolg van de bespiegelingen leren we weer een klein beetje meer van de geschiedenis van Pieter.
' Voorts de opkomst van de arbeidersbeweging en allerlei nieuwe stroomingen, ook op godsdienstig en wetenschappelijk terrein, om van de kunst met cubisme, futurisme e.d. nog niet eens te spreken. In mijn jeugd was 'n socialist voor het groote publiek nog een gevaarlijk rood ondier. Heel wonderlijk schiet me nu nog den naam te binnen van een klein pieter-peuterig mannetje met watjes in de ooren en 'n rooie das, 'n onderwijzer waarvan ik privaatles kreeg. Eene Klashorst. De man was vroeger kerksch, anders was 'ie in ons Calvinistische gezin zeker niet verder dan de drempel gekomen. En nu zijn diezelfde rooie ondieren in vergelijking met andere leerstellingen je reinste conservatieve partij geworden.Nee, ik mag niet ontevreden zijn. Ik heb veel beleefd, veel gezien en heb het heele klavier van menschelijke gevoelens afgespeeld van de hoogste extase tot zelfmoordplannen.En wat me nog te wachten staat is in den schoot der goden. We wonen hier naast een brandende en vuurspuwende vulkaan en zitten ook zonder twijfel in dit land op een andere die nog lang niet gedoofd is.Ja, voor wie oogen heeft om te zien en ooren om te hooren is het leven en deze aarde inderdaad iets rijks. Als ik morgen uit zou moeten stappen, kan ik niettegenstaande veel teleurstelling en veel tegenspoed tóch nog op mijn levenswissel zetten: waarde in goud genoten. Tegenwoordig is dat ook al 'n obsolete banking phrase.'
Pieter realiseert zich dat veel van wat hij opsomt ook al belevenisssen zijn die zijn kinderen hebben meegemaakt, dus ze zullen een opsomming wel waarderen.
Zo komt Pieter in de hele brief niet toe aan de punten die op het programma stonden. Hij moet bijvoorbeeld nog een heel vel moppen voor Frits overtikken.
Omdat de post nog steeds ontregeld is, zijn er geen brieven binnengekomen die beantwoording behoeven. Wat het meevallertje is, waar eerder melding van werd gemaakt, is ook nog steeds niet duidelijk.
Dan tot slot maar weer een referentie aan de aanstaande verjaardag.
'Verder hoop ik dat mijn brief min of meer op tijd aankomt en de verjaardag echt opgewekt en vroolijk zal zijn. Leef terwijl je in de gelegenheid bent. Op mijn terugreis hierheen kwam ik in 'n magazine nog vier regeltjes tegen die een waarschuwing moeten zijn to make hay while the sun shines:La vie est brèveUn peu d'espoirUn peu de reveEt puis....Bonsoir.Dag lieve kinders. Keep you but tough - ofwel - hou je maar taai. Hoopies liefs, ook voor de ukken.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten