Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

vrijdag 6 mei 2022

September 1936 (7); aller miserabelst kakelotje

Het lijkt Pieter alsof hij, na drie weken, alweer een eeuwigheid in Portugal is, terwijl hij nu pas de eerste brief van Katy krijgt. De posterijen hebben het moeilijk, er gaat wel dagelijks luchtpost vanuit Lissabon, maar die is Pieter te duur.
Er zijn de nodige teleurstellingen te verwerken en Pieter schrijft erover.
'Hoopies bedankies voor je lieve lange brief Katy, maar net met je aanmoediging om te gaasn concentreeren op schrijven voor de kranten, kwam een artikel over Portugal van de N.R.C. als niet geschikt voor hun blad terug. De N.R.C. wil politiek, bank- en handelstoestanden en daar weet ik niet voldoende van. Ook kan ik nog geen Portugeesch genoeg om uit de plaatselijke bladen het noodige in elkaar te flansen. Jullie hebben geen flauw idee hoe verbazend moeilijk dat Portugeesch is om te leeren. Ik heb me nu weer fel op de studie ervan geworpen, omdat mijn hoop om hier ooit weer vandaan te komen tot nul is gedaald. Met mijn oude mas. Journal heb ik mij al vroeg in verbinding gesteld, maar die zijn niet voldoende bij kas om bijdragen te honoreeren. 't Is nog maar steeds allemaal snert wat de klok slaat.
Wat 't voor mij zoo miserabel maakt is juist het gemis van een begrijpelijke taal. Daar zou je langzamerhand menschenschuw van gaan worden als je van tevoren weet dat tegen iemand praten alle inspanning van kennis en geheugen kost en het aanhooren van iemand nóg meer, want die kiest hoopies woorden in zijn gesprek die ik niet ken. En dan zit je maar te vertalen, te raden en te begrijpen inplaats van te hooren en te verstaan.
Niettegenstaande ik Frits z'n welgemeende raad trouw heb trachten op te volgen om mezelf op 'n fatsoenlijk gewicht te houden, was ik in de eerst twee weken al weer twee kilo kwijtgeraakt. Ik zal nu morgen weer eens zien wat er van me over is.'
Wat Portugese les betreft is Pieter hard aan de studie. Hij heeft in Londen wat hij noemt: Hugo's Simplified Portuguese gekocht, met een systeem waar hard aan gewerkt wordt: elke dag 5 kleine zinnetjes, samen met de 500 reeds voor de vakantie geleerde woorden, die moeten worden herhaald, want alles zakt snel weer weg als er niet geoefend blijft worden.* De leeftijd zal daarbij ook parten hebben gespeeld.  
Pieter vertelt nog dat hij op de boot zo'n honger heeft gehad, de eerste dag, omdat hij licht had geluncht en er 's avonds maar geen eten verscheen. Toen hij ging informeren waar het bleef, bleek dat men terug was gegaan naar Greenwich Meantime, waardoor het zomeruur eraf ging en het verschil 1 uur en 20 minuten was. 
Over de toestand in Spanje brengt vader ook nog verslag uit. Daar ook geen vrolijk nieuws. 

Verderop in de brief wordt ook nog kort een politiek feit beschreven:
'Inmiddels praat niemand meer over Abessynië en overal is de admosfeer geladen. Ik hoop dat ik er hier verschoond van blijf, want 't is een raar volkje.'
Dat rare volkje maakt Pieter mee als hij een 'kunstmatig opgezette anti-communisme vergadering' bijwoont. 
' n Waarschijnlijk goed betaalde claque zorgde voor een oorverdoovend lawaai na elke zin van de taaie sprekers waarvan ik alleen de groote woorden kon begrijpen, zooals: comunismo, liberalismo, patria, Viva a Revoluçao National! Viva Portugal. Er waren eenige honderden 'grèmios' (door den staat gemaakte vakvereenigingen) met kleurige vaandels, waarvan sommige uit nog niet-fascistische dagen heelemaal rood waren! Wat het volk daarbij denkt en de vaandeldragers zleve laat zich slechts vermoeden. De avond te voren was er nog een man door de geheime politie de klabak ingeduwd omdat ie zich iets liet ontvallen bij een luidspreker die een pro-fascistische geluid deed hooren.'
Al heeft Pieter naast een tegenvallertje ook een meevallertje gehad. Dat laatste zal hij in een volgende brief vermelden. Kennelijk is het gemoed zodanig dat er nu voornamelijk ruimte is voor dat tegenvallertje. 
'Op de uitreis had ik op de boot een Russische dame ontmoet die hier een paar uur vandaan op een dòrp had gewoond en daar een huis had met voor- en achtertuin en 7 kamers, voor 100 Esc. per maand. In datzelfde dorp was een klein kasteeltje, dat nu in handen van de bank was, gemeubileerd en wel, van een failliete graaf, dat te huur was voor 150 Esc. per maand. Toen had ik gehoopt dat te kunnen huren en aan Hollandsche families die ook goedkoop wilden leven onder te verhuren. Zoodra toen ik dus hier terug kwam ben ik naar de bank gegaan, maar moest daarvoor in Lissabon zijn. Goed. Naar Lissabon geschreven. 'n Week op antwoord zitten darren en toen kwam bericht dat m'n luchtkasteel verkocht was. Patsj! Daar ga je weer. Plan No. zooveel.'
En dan is het ook nog eens heel warm in Porto. 'We hadden een paar dagen om te bezwijken. Jullie kunnen begrijpen hoe dat was in mijn vertrekken van krap an 2 meter hoog.'
Katy heeft dus een fijne brief gestuurd en daarbij een briefkaart toegevoegd 
'met de portretten van de prinses in verliefde en gelukkige houding naast haar lachende verloofde. Een allemachtig aardig plaatje. Wat is die koningin oud geworden! Ik herkende 't goede mensch bijna niet meer. En daarbij heeft ze nog zoo'n aller miserabelst kakelotje op haar hoofd dat ze heelemaal uit 't besjeshuis weggeloopen schijnt te zijn. Je enthousiastische beschrijving over de verloving en hoe 't gekomen is, enz. heb ik als een romantische schooljongen gelezen. Nu begrijp ik pas waarom Holland zoo gek er mee is. 't Lijkt me een gezellige snuiter. Wat 'n bevordering voor die jongen! Van ambtenaar bij de I.G. Farben naar prins-stoom-gemaal.'**
Dan is Pieter het zat. Hij heeft geen zin meer om nog verder te schrijven, dus knuffelt allen en stopt voor nu.

* Het boekje dat Pieter heeft gekocht heet Hugo's Portuguese Simplified, met als ondertitel: Hugo's Simplified System (an easy and rapid self-instructor), uitgegeven door Hugo's Institute for Teaching Foreign Languages. Er werd beweerd dat je met dit systemm in drie maanden zelfstandig Portugees kon leren. 

** Nadat de archieven zijn vrijgegeven is duidelijk geworden dat Bernhard bij I.G. Farben in Parijs helemaal geen hoge functie had vervuld, zoals hij deed geloven, maar brieven corrigeerde, archiveerde en postzegels plakte. Die 'gezellige snuiter' was een bofkont, opportunist, schuinsmarcheerder en uiteindelijk ook regelrechte, zij het charmante, leugenaar. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...