Augustus 1932; midden zomer

Er is weer post uit Indië met interessante informatie van Frits. Pieter hoopt maar dat hij aantekeningen maakt van al die zeden en gebruiken.

'B.v. al die adat bij het eten met de handen en dergelijke, als dat nog niet geboekstaafd staat, lijkt het me verbazend belangwekkend om daar het noodige materiaal van te verzamelen. En ook zullen die gebruiken wel verschillen in de dessa's onderling, of bij verschillende stameenheden afwijken. Ik zie jullie al hier met verlof in Nederland met de handen eten. Aan elke vinger van de linkerhand een aardappel, terwijl je met je elleboog een gestoofde paling op de tafel vastdrukt, waarvan dan af en toe met de mond 'n hap wordt afgetrokken. De graatjes worden spugend gemikt in een gezamenlijk kwispedoor in het midden van de tafel. Reuze!'

Els maakt haar schoonvader een compliment voor zijn 'schrijfkunst', maar een handgeschreven brief zit er niet in, omdat hij de anderen (Katy, Adolf en tante Nella) ook op de hoogte wil houden; de kopieermachine is natuurlijk nog niet uitgevonden. 
Over tante Nella gesproken. Die stuurt een kaartje met wat 'politieke beschouwingen over de conferenties te Lausanne en Ottawa (waar ik terloops weinig resultaat van verwacht).'* Daarnaast ook het nieuws dat ze naar Londen zal afreizen. 'Back to civilisation. Maar, tantetje, het klimaat zal je tegenvallen hoor.'
Er zijn diverse jarigen deze maand (Katy, Adolf en Pa). Pieter heeft het plan die van zijn zoon te gaan vieren in Londen, als de financiën dat toelaten.

'Daarom kan ik niet twee dingen tegelijk doen en Zondag ook naar Amsterdam gaan, zooals ik graag had willen doen ter eere van Katy's verjaardag. Dus, kind, wat het zwaarst is moet het zwaarste wegen. Don't take me kweelijk please.'

Pieter verheugd zich zeer op de paar dagen Londen en hoopt dat 'Dolfie' een leuk programma in elkaar zal draaien. 

'Leuk om dat zo uit te spinnen; net als een kleine jongen die voor het eerst uit logeeren mag. Nu nog zooveel nachies slapen........en dan.....Ja, en dan moet je eens zien hoe gauw die dagen omvliegen.' 

Maar Pieter schrijft zijn dochter natuurlijk wel een felicitatiebrief. Eentje met de hand, maar met informatie die hij toch voor de anderen even herhaalt.

'Zoo schreef ik aan Katy: Nog eens zooveel jaren en je begint al naar je pensioen uit te zien en ligt schrijver dezes al kalmpjes uit te rusten onder de groene zoden. Ja, dan is er weer een nieuwe generatie in opkomst en zijn jullie wat men euphemistisch noemt tegen dien tijd "in de kracht van het leven". Vroeger heette dat "meergevorderden leeftijd".'

En dan zoals beloofd wat mopjes voor Solok. Pieter op z'n best hoor, lees maar:

'Man komt bij de dokter en vraagt hem eens te willen onderzoeken, meer speciaal met het oog op zijn duphilis. U bedoelt zeker syphilis, zegt de dokter. Ach nee, dokter, antwoordt de man, ik heb 'm al zo lang das ich nicht mehr syphilis sage. Wir dutzen uns.'

Een kwinkslag zo af en toe mag best, want het zijn zware tijden. Vooral de scheepvaartbedrijven worden hard getroffen. 'Scheepsnieuwbouw is er heelemaal niet meer. De dokken die nog iets te doen hebben teeren op reparatiewerk.'**

Dat er optimisten zijn die een opleving zien aankomen, snapt Pieter niet.

'We hebben van alles niet alleen genoeg, maar te veel. We moeten onze productiemiddelen stop zetten om niet nog meer te veel te krijgen. Verbetering kan alleen ontstaan als er eens eenige millioenen werkeloozen aan den slag konden gaan. Maar dan krijgen we nog eens dubbel te veel van alles. Ergo: opleving - snert.'

Pieter heeft wel een idee wat er zou moeten gebeuren, maar wil niet weer de politiek in 'en wat me natuurlijk heelemaal tegen houdt is het feit dat ik geen Nederlander ben, dus hier niets te vertellen heb.'

Hij heeft wel overwogen zijn oude nationaliteit weer aan te nemen, 

'maar juist de partijen die ik voor mijn inzichten noodig zou hebben zijn zulke baantjesjagers en zulke broeinesten van onderlinge nijver en ongenoegen, dat ik er niets meer van moet hebben.'

Dat klinkt toch weer heel actueel! 

  * De conferentie van Lausanne was een bijeenkomst met afgevaardigen van Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Italië en Duitsland om te anderhandelen over het stopzetten van de herstelbetalingen na de Eerste Wereldoorlog. Dit protocol is nooit geratificeerd, maar er was wel een 'gentleman's agreement' om geen betalingen meer te eisen.

De British Empire Economic Conference (Ottowa Conferentie) tussen Britse koloniën en overzeese gebieden (o.a. Canada, Australië en Zuid-Afrika) werd gehouden om de grote depressie te bespreken en handelsbeperkingen op te leggen aan niet-Britse landen. Dit opheffen van de vrijhandel leidde tot een breuk in het Britse gouvernement.

** De bijgevoegde foto's zijn van 'het crisisstrand' een zandstrook bij de Waalhaven waar tenten en houten huisje waren neergezet om in de zomer in deze crisistijd te recreëren.