Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

maandag 27 september 2021

Eind mei 1932; informatiebommetjes

Soms schuilt er een wereld aan informatie in een woord of een zinssnede. Niet voor niets is 'close reading' een vak. En dan zijn er nog de mogelijke 'cliff hangers'. Zo schrijft Pieter: 
'Dat muisje zal nog wel een staartje hebben.' Dat moeten we nog maar bezien, natuurlijk, net als de opzet van die nieuwe krant, maar het intrigeert wel. 
In dit geval gaat het over een lezing die Pieter onder enorme belangstelling bij de loge 3 Kolommen heeft gehouden over 'De Dictatuur van het verstand'. Waarbij hij het idee heeft gelanceerd van 'mijn Naamlooze Vennootschapsvorm als Regeeringsstelsel'.

Helaas zullen ook zaken die benoemd worden, niet meer te specificeren zijn.
Zo stuurt Pieter aan Adolf wat 'schoenenreclames' door, waarvan ik me meteen afvraag:
Welke, Pieter? 
Zelf gecomponeerd of van collega's? 
Alleen de afbeeldingen of met tekst? 
Ben jij het die op de slagzin 'fleurig als de lente' is gekomen?
We kunnen het niet meer vragen, alleen maar gissen en een beetje hineininterpretieren. En het nodige vanuit onze luie stoel opdissen, zoals bijgevoegd plaatje als leuke illustratie (zonder familieverband, voor zover ik weet).

Pieter stuurt zijn dochter tijdens haar verkoudheid een boek toe. Het is Farewell to Arms, van Ernest Hemingway, gepubliceerd in 1929, over een gewonde soldaat in de Eerste Wereldoorlog die verliefd wordt op een verpleegster. Ik kan me zo voorstellen dat we het, inmiddels als groot meesterwerk, allemaal hebben gelezen. 
Maar zoals we ondertussen wel kunnen stellen, zal Hemingway het in Pieters ogen vast niet winnen van Kipling. Frits' ervaringen met de 'Minangkeb'. herinnert zijn vader weer aan diens favoriete schrijver.
'Frits sprekende met de inlanders en de juiste spreekwoorden op de juiste plaats in toepassing brengende, riep mij het beeld van Stalky voor den geest met zijn soldaten. Die maakte zelf moppen en kwinkslagen in Pushtoo. (Khyber Pass; N.W. Indië).'
Zoekende op het woord pushtoo, kom ik op pasjtoe, een Indo-Europese taal die in Afghanistan en Pakistan gesproken wordt, precies daar waar zich die Khyber pass bevindt. En dan Stalky. Die zit in Kiplings Stalky & Co (1899), een verzameling kostschoolverhalen, met autobiografische elementen en onderwerpen, zoals wraak, pesterij en geweld met wat verholen seks.
Dan de zinnen: 
'Meubel dessin met genoegen bekeken. Rawl-plugs honden baantje. Ik zou er waarschijnlijk geen geduld voor hebben gehad en wat we in Br. Indië noemen den "mistri" hebben bijgehaald. Mitri staat zoo ongeveer voor vakman. Ik heb mij philologisch wel eens afgevraagd of dat nog verband kan houden met "meester" en mysterie".' 

Maar Pieter, wat zijn dan Rawl plugs? Nou, Google het maar achterkleinkind en dan vind je dat het 'gewoon' om pluggen gaat
By the way, overgrootpa, mistri is volgens Wikipedia geen samentrekking, maar een afgeleide (in de taal van de Gujarat) van het Portugese 'Mestre' dat meester of onderwijzer betekent. Dat is aannemelijk als je je bedenkt dat de Portugezen reeds in 1500 al hun stempel op Gujarat drukten. 'Mistri' kan vrij vertaald worden als hoofdaannemer.

Oh ja, en dan hebben we nog de vrolijke noot die ons ook aan de tijdgeest laat ruiken. Het is deze keer duidelijk decent gehouden, opdat de aanstaande moeder ook een lach om de lippen kan toveren.
'Mopje, passend voor den tegenwoordigen Solokschen toestand.
Schoolvrouw roept klein meisje uit de klas en vertelt haar dat zij per telefoon van haar huis bericht heeft gekregen dat moeder door een ooievaar in haar been is gebeten, dus dat ze niet schrikken moet als ze thuis komt en haar moeder in bed vindt. Klein meisje: Schandalig om een zwangere vrouw in d'r been te bijten.' 

 

Dit houdt geen verband met de familiegeschiedenis, maar wat lees ik nou weer voor bijzonder verhaal uit 'jouw' tijd overopa: Eeuwenlang liepen er ooievaars rond op de Haagse vismarkt. Ze pikten daar het afval weg, dus waren zeer nuttig. 's Nachts werden ze in een kooi gezet en 's morgens weer losgelaten. Maar in 1902 besloot de gemeente om de markt met een chemisch middel schoon te spuiten en daar kregen de 'uivers' blaren van aan de poten en ze gingen eraan dood. Een nieuwe poging, met een nieuw stel vogels, mislukte ook, dus werd besloten ze uit te zetten in de Hofvijver, maar daar kregen ze ruzie met een broedend zwanenpaar. Toen zijn ze naar de dierentuin gebracht, waar ze na de Tweede Wereldoorlog zijn verdwenen. Gelukkig zien we ze deze babytansporteurs inmiddels weer veel in het wild. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...