November 1934 (2); 35 keer verhuisd

In de paar weken in oktober dat Pieter niet aan zijn kinderen heeft geschreven, is er ontzettend veel gebeurd. 

'Wat 'n schpanning, wat 'n schpanning! De hele dag staat de radio aan om De Uiver te kunnen volgen. 

'De Hollandsche jongens hebben toch maar weer eventjes de mooiste prestaties van de wedstrijd geleverd. Het grootste vliegtuig, beladen met passagiers en post, komt daar dood-lauw tweesies aan, of er geen vuiltje aan de lucht is. Bijna gewonnen van een speciaal daarvoor gebouwd race-vliegtuig.'t Was enorm. Je hebt nog nooit zoo'n enthousiasme gezien. In kroegen en theaters werd afgeroepen waar de Uiver was; verschillende firma's op Coolsingel en Blaak hadden landkaartjes met de vorderingen der mededingers er op. De Bijenkorf had er zelfs een groot etalage-raam aan gewijd.'

Op de foto staat het vliegtuig op Lombok (Rambang) na afloop van de race.

Frits schrijft zijn vader over filmtechniek naar aanleiding van de film The invisible man, die Pieter ook heeft gezien, maar niet zo goed vond als het boek dat hij in zijn jeugd las.* En daar hebben we een bruggetje naar de zoveelste Mae West mop.

'Mae West ontmoette die snuiter op een partijtje. Ze hadden gezellig kennis gemaakt en bij het afscheid zei Mae West:" U moet me eens spoedig komen bezoeken" Waarop de "I.M" antwoordde: "Toch leuk dat U niets gemerkt hebt, want ik ben vannacht nog bij u geweest".'

Het lijkt alweer enige tijd geleden, maar Els is nog eens teruggekomen op de verknipte 'kiekjesplakkerij'. 

'Nou, liefje, ik kan me je standpunt best begrijpen. Ik was vroeger ook zoo'n verzamelaar en 'n kiek was voor mij wat bedrukt of beschreven papier vroeger voor een Chinees was - heilig. Maar....jammer genoeg ben ik er dan niet meer om het te kunnen constateeren - als jij met god en met eere 53 jaar bent geworden, 35 keer verhuisd, je verzamelingen van waarde een paar keer gestolen zijn, wanneer je al je huisgoden, tot op het laatst zelfs huwelijkscadeaux die te groot waren om te versjouwen van het eene land naar het andere, een keer of 10 van de hand hebt gedaan, wanneer je "toekomst" achter je ligt, wanneer je ten slotte alleen overgebleven bent en liefst zonder eenig bezit dan contanten op een fiets zou kruipen en rondzwerven van dorp tot dorp, van stad tot stad en van land tot land, dan kun je je misschien min of meer mijn geestesgesteldheid begrijpen.'

Pieter heeft intussen de tijd genomen om het een en ander te lezen, waaronder het artikel De balans van een Utopie. Hierin worden de kosten en de slachtoffers van wet op het drankverbod in de Verenigste Staten op een rijtje gezet, waarna de schrijver eindigt met:

"Men kan samenvattend zeggen dat de prohibitie het Amerikaansche volk heeft vergiftigd, het tot misdaad heeft doen vervallen en geleid heeft tot zedenbederf in het openbare en in het particuliere leven. Zij was in één woord een nationale geesel."

Dan nog een stuk over de religieuze ontwikkeling in Nederland, waarin Pieter 

'met veel genoegen constateerde dat we hard achteruitgaan in het "gelooven". In 1909 waren er in Nederland 4,97% onkerkelijken; in 1920 7.77 en in 1930 reeds 14.42% of 1.1.44.393 personen. Hoera! Aan de verklaring van deze cijfers zit nog een boel vast, dat snappen jullie wel, maar inmiddels is 't toch lekker zoo.'**

'Verder las ik over het voor en tegen van Kinder-arbeid op Ceylon., Onnoodige operaties, Dieren als weerprofeten, De Hobo, Ijsbergen in den Oceaan, enz. enz. Bij de onnoodige operaties was het volgende opmerkelijk: Onlangs werd aan vier vooraanstaande geneesheeren de vraag voorgelegd (dit gebeurde in St. Louis) in welke mate het sterftecijfer in genoemde stad zou toenemen, afgezien van epidemieën, wanneer eens alle medici zouden sterven. Het antwoord luidde: 3 á 5%.'

En daar is weer een referentie aan KYBO, dat vast en zeker Keep your Bowels Open betekent, want Pieter lijdt aan pijn in de rug, ook 's nachts, bij de nierstreek, totdat hij vreselijk nodig naar de wc moet en daarna merkt dat de pijn is verdwenen. 

'Dus Katy, jij die én met pijn in je rug én met hardlijvigheid sukkelt - take the tip and KYBO!'

Dan nog even de stand. Pieter is terug naar 82 kilo, Els' gewicht neemt ook wat af en de hoop is dat Frits wat aankomt, nu hij drie glazen melk per dag drinkt. 

* De sciencefictionfilm The invisible man uit 1933 gaat over een wetenschapper die een middel heeft ontdekt dat mensen onzichtbaar maakt. De man is dat zelf ook. Een bijeffect is echter dat hij waanzinnig wordt en vreselijke terreurdaden begint te plegen, totdat hij door de politie wordt neergeschoten en, nog net voor zijn dood, weer zichtbaar wordt, zijn misdaden toegeeft en spijt betuigt. Deze film wordt als een van de grootste horrorfilms uit de dertiger jaren beschouwd.

** De ontkerkelijking is ondertussen verder doorgezet. In 2019 waren er maar liefst 54% ongelovigen in Nederland. Eén op de 5 mensen was toen rooms-katholiek, 15% protestant en 5% moslim. Bij de katholieken ging maar 14% regelmatig naar de kerk, terwijl dat bij de protestanten 50% was en bij de moslims 34%. 

Ik meen me te herinneren dat mijn opa (vader van mijn moeder) als een van zijn laatste boeken iets las over de mythe van het christendom. Dus ook aan die kant was er scepsis.