Oktober 1934 (4); Willem

Er werd in de familie niet over gesproken, maar Els zou na Henk bevallen van een tweede zoon, Willem.* Hij werd geboren terwijl Frits op tournee was en had al direct blauwe nageltjes. Hij zou na zeventien dagen overlijden. De djongos (huisbediende) zou de dood constateren door een lucifer bij de mond van de baby te houden. Hij doofde niet; de kleine jongen was dood. Hij werd op het erf begraven (maar zou later, in Bangkinang, een heus graf krijgen). Het jochie had angina pectoris en zou, als ze elders hadden gewoond, nog wel geopereerd kunnen worden, maar het mocht niet zo zijn.

Toen Frits uiteindelijk weer thuis kwam, heeft hij Els uit het allerdiepste dal getrokken, maar toch: "Toen ben ik gaan snoepen," zou zij er later over schrijven.

Wanneer Willem precies geboren is, vertelt de historie niet, maar misschien hebben we hier een aanwijzing, want begin oktober 1934 schrijft Pieter:

'Ja, Esje, 78 kilo is wel wat zwaar voor jouw lengte. Daar zal je iets aan moeten doen. KYBO is een van de eerste vereischten.** Ik vond dat ik met 85 ook wat te zwaar werd. 80 mag ik wegen voor mijn lengte. Ik zag toen ergens 'laxeerende vermageringsthee'. Daarvan neem ik elken ochtend een goed half kopje en dat werkt wonderzacht, zonder pijn of opgeblazenheid en belet in elk geval een opeenhooping in of aanzetting van de darmen. Mocht je daar een proef mee willen nemen dan zal ik je zoo'n pakje sturen. Met 'n dubbeltje doe ik twee weken. Aangezien ik om bepaalde redenen alleen maar 's avonds naar de W.C. ga, neem ik het drankje 's morgens. Maar jij zou het 's morgens en 's avonds kunnen nemen en dát helpt. Nu moet ik eerdaags weer eens wegen om te kijken wat het heeft uitgewerkt.'

Het is toch best opmerkelijk dat Pieter kan klagen over het gebrek aan schrijverij van zijn zoon, terwijl deze kennelijk de moeite neemt om zijn vader nog iets toe te dichten, maar:

'Frits, als m'n dichtader wou vloeien dan zou ik je antwoorden op je meesterlijke persiflage van Kipling. Maar ik was TE ernstig gestemd to reply in the same vein. Maar wacht maar jochie, dat komt nog wel eens met interest terug. Intussen is het goed van maat, inhoud en rijm. M'n compliment.' 

Er volgt ook nog een reactie op informatie die Frits gestuurd heeft, maar daar kan ik geen wijs uit worden, daarom hierbij maar integraal: 

Een komisch einde van de brief is wel deze:

'Gisteravond had ik mijn benedenburen op visite. Toen Bombay ter sprake kwam vroeg de man of ik daar nog veel ruines had gezien uit 'de laatste dagen van Bombay'. Maar het bleek alras dat hij Pompei bedoelde.'

* Het is mogelijk dat Willem in februari 1934 is geboren, getuige deze foto met de datum 14 februari '34 achterop geschreven. 

** KYBO staat waarschijnlijk voor Keep Your Bowels Open. Het was kennelijk ook een koffiemerkt - wat niet zo gek is, maar omdat Pieter het over vermageringsthee heeft, zal hij dat hier niet hebben bedoeld.