Mei 1937 (1); Deus me livre

Wat een mens al niet aan zijn kinderen kan 'opbiechten' en dat ook nog eens als ze aan de andere kant van de wereld leven. Of getuigt het van heuse eenzaamheid dat Pieter schrijft:

'Ik lijkt tegenwoordig wel op die domine die op een bruiloft te gast was en zich de wijn nogal goed had laten smaken. Op weg naar huis maakte hij gebruik van een urinoir dat in de buurt stond van een dakgoot, waaruit vanwege den regen een gestadig straaltje plensde. NA een minuut of 15 riep de domine eindelijk wanhopig uit: Ach Heer zal ik dan nooit ophouden?'

Wat is er aan de hand: Pieter is druk in de weer met zijn product en de badkuip. Hij mengt diverse ladingen/baden omdat er kwaliteitsverschillen ontstaan en hij toch een 'egaal' product wil afleveren. Dus is hij met veel vloeistof in de weer.

'Met al dat overgieten en gedruppel en gelek en gestraal, moet ik ook om een haverklap een plasje doen. Wat de suggestie toch al doet. Zoo leerden we jullie als babies van een potje gebruik te maken. Intusschen kosten al die processen met petroleum geld. Inclusief de flacon met 'n liter of 8 die ik gebroken heb, plus lekkende blikken, plus een blik dat overliep omdat 't voller was dan ik dacht, plus wat er in de filtratie is blijven zitten (watten en beendermeel) en niet te vergeten verdamping, ben ik zoowat 'n 40 liter kwijt. Dat is heel wat meer dan ik dacht.'

In de 'industriële roman' kan Pieter ook nog melden dat hij sinds zijn vorige brief niets meer van Nascimento heeft gehoord of gezien en dus zelf alle zaken maar zal moeten aanpakken. 

'Het gesternte wil nog maar steeds geen bemoedigende constellatie voor me formeeren. Geloovige menschen putten onder dergelijke omstandigheden hun troost uit de Psalmen Davids. Als die dikwijls teleurgestelde man zegt: "Vest op prinsen geen vertrouwen, waar men nimmer heil van vindt. Zoudt ge Uw hoop op menschen bouwen? ....enz." dan zegt de geloovige " Uit diepte van ellende, roep ik met mond en hart, tot U die heil kunt zenden", dan vinden ze daarin aanleiding om ook een doove hemel aan te roepen. 

Zoo af en toe vertel ik het maar eens aan de twee katten. M'n analpabetische [sic] buurman is nu juist niet hersenscherpend gezelschap en dan doe ik maar als een poedel en schudt de heele bliksemsche boel maar van me af en ga zwijgzaam voort.'

En lees nou toch eens van nog een onderneming die Pieter heeft overwogen. De lijst wordt langer en langer. 

'Mijn aanmonsteringsplan op de kabeljauwvangst is nix. Ik vroeg mijn buurman mij bij een van zijn kapitein-kennissen te introduceeren, maar er zijn twee dingen tegen. In de eerste plaats kunnen geen anderen dan Portugeezen in dienstbetrekking werkzaam zijn en ten tweede kom je net als in de loopgraven dik onder de luizen - met variaties: hoofd- en plat-. De kakkerlakken, hoewel ik daar ook van griezel, zou ik nog op den koop geaccepteerd hebben, maar luizen.....nee. Deus me livre!'

Om de eenzaamheid en diverse teleurstellingen te verjagen, trakteert Pieter zichzelf voor 3 escudo op een bezoekje aan de bioscoop, omdat Rembrandt in een goedkope bioscoop draait. Het is ook nog een een 'double bill' dus voor 24 cent kijkt Pieter ook nog een tweede film: The Conquest of India. 'Die gaf een mooie kijk op Robert Clive.* 'Twee groote miskende mannen.'

'Daar kwam ik getroost vandaan. Ik ook een gewezen groot-klein mannetje. Ook miskend. Nóg miskend. Maar alweer de les dat niets een uniek geval is. Van alle gevallen van menschelijk leed zijn er duizenden. Als 't me soms wat ál te machtig wordt dan grijp ik naar mijn oudste vriend en vertrouwde kameraad, die me nooit verlaten heeft sedert ik hem leerde kennen n.l. Omar Khayyam.

The Worldly Hope men set their Hearts upon

Turns ashes - ór it prospers: and anon.

Like Snow upon the Destert's dusty Face

Lightning a little Hour or two - is gone.

Zoo was 't in de 11de eeuw toen hij dat schreef en in alle eeuwen die er vóór geweest zijn en er ná komen zullen. Moses heeft hetzelfde dertien eeuwen voor O.K. ookal in andere bewoordingen gezegd. Salomo dito.

Maar toen ik van het mooie spel van Charles Laughton terug kwam, had ik toch een blijde thuiskomst, want daar lagen op me te wachten een brief uit Manindjau en een uit Rotterdam. Gott sei Dank, alles goed. Iedereen gezond en een recept voor advocaat - en George weer hersteld van zijn hart aanval. Dus toog ik welgemoed weer aan het filtreren.'

* Lees hier meer over de Amerikaanse film uit 1935 die niet Conquest op India heet, maar Clive in India.