Juni 1937 (4); knuffelieniens

'Als ridder van het penseel zal Frits tegenwoordig ook wel geel en blauw tot groen aanmengen.' Dat schrijft Pieter naar aanleidng van een bezoek aan de familie Rush die in het centrum van Porto wonen. Bij aankomst daar loopt Pieter nog wat rond om de zon onder te zien gaan in de rivier. 

'Het licht van de zon is dan al zóó zwak dat 't geen schaduwen meer afwerpt en dat je ook in de zon kunt kijken. Het leuke gevolg is dat zoodra de zon weg is en het roode beeld er van nog op je netvlies verwijlt, het net is alsof je vlak daarna een groene vlam aan de horizon ziet. Dit is natuurlijk een gevolg van de lucht.'

PaMa zijn intussen vertrokken. Pieter neemt aan dat het stil is in huis en dat de jongens hun speelkameraden wel zullen missen. De foto hierbij van die jongens met een speelkameraad is dus van voor deze datum.

Toch komt er deze week geen brief uit Manindjau, maar wel zijn er berichten van Katy en uit Bussum (met kranten). 

'De tegenwoordige wereldtoestand is om te huilen. Onbegrijpelijk dat het menschendom 1914-1918 niets heeft geleerd. Maar dan ook straal nix! En dat alles door slechts 'n paar onruststokers die de boel telkens weer op stelten zetten: Japansche expansiezucht, Italiaansche ijdelheid en Duitsche protzerigheid. Goddank dat Engeland er nog zooveel mogelijk de balans in houdt, anders was dat vulkaantje hier bij mij in de buurt reeds lang tot een Europeesche cotastrofe uitgebarsten.

Hier is alles, voor zoover ik het beoordeelen kan, rustig. Ik sprak bij Rush nog een paar Engelschen, maar als je dan zoo enkele staaltjes hoort van arbeidsvrede in een corporatieve staat, dan is die vrede toch wel wat duur gekocht. Je mag b.v. geen werklieden ontslaan. In een wijnexportzaak, die met een flink aantal kuipers werkt, waren er twee die voortdurend bezopen waren. De firma mocht ze niet ontslaan, dus stuurde ze een maand de straat op. Maar ook dat mocht niet. Hoogstens 8 dagen. Ja maar vroeg ik, gestel nu eens dat je zaken achteruit gaan en je geen werk meer hebt voor al die menschen, wat dan? Dan mag je het werk verdeelen en ze in groepen uit wandelen sturen, maar je werklui BLIJVEN in je dienst. Nu is dit laatste wel een goede maatregel om ál te groote werkloosheid tegen te gaan, maar dat je een stel bezopen lui ook in dienst moet houden is darned hard lines on the werkgever. Een andere zaak kreeg pl. m. £300,- boete omdat zij menschen die nieuw waren en het vak nog niet kenden niet direct in de volle loonklasse had ingedeeld. Als je al die verschillende regeer-experimenten zoo nagaat dan lijkt het me bijna hopeloos om een gulden middenweg te vinden. Theorie en praktijk geven elk steeds andere uitkomsten dan de berekening.'

En wat Pieters eigen bedrijvigheden betreft, gaat het ook niet bijster. Er is nog een blik verkocht, maar geld heeft hij er nog niet voor gekregen. 

De Co-operative Stores heeft het verzoek van Pieter afgewezen, omdat de advocaat te duur en 'niet naar de hier regeerende smaak' was. Een fles port is al voor de helft van de prijs te verkrijgen. Einde verhaal. 

En met nog wat meer kleine teleurstellelingen op dit gebied, denkt de arme man dat hij zich maar aan het schrijven moet zetten. 

'Jullie zullen het misschien vreemd vinden, maar dát vind ik nu juist het moeilijkste - en dat is het trouwens ook. Om telkens en telkens weer nieuwe onderwerpen en ideeën te zoeken en te vinden en die in een leesbaar gewaad te steken is werk waarvoor je getraind meot zijn en héél goed onderlegd. Maar ik ben er nu ernstig aan begonnen en zal jullie na verloop van tijd de resultaten medeelen.

Katy had gezellig nieuws. De ontmoeting met het tweetal van den Raad van Indië en al de 'oude koeden' die uit de sloot werden getrokken, zooals het taaltje van Han en Frits enz. Maar het allerfijnste lezen was toch maar de mededeeling dat Frits zoo goed aangeschreven staat. Dat was als een gebakken bokking of een gerookte paling bij m'n boterham, als 'n diner van nieuwe aardappeltjes en bloemkool met saucijsjes, als oesters met 'n fleschje van de Weduwe!* Was ik dáár even mee in m'n sas! Jongen, Frits, dat is zoo'n fijn gehoor en hoé fijn zal je later pas kunnen beoordeelen wanneer je zulke berichten over je eigen jongens hoort. Dus bij alle teneslagen toch één ding dat me verbazend goed heeft gedaan.'

Katy heeft kennelijk weer gesolliciteerd in Ierland, maar daar was men al weer gauw 'voorzien'. Nu solliciteert ze in Naarden. Op welke betrekking is niet duidelijk. 

De brief blijft verder kort. Pieter heeft geen puf meer. 'Het wil niet. Ik ben droog. Zeker omdat ik al eenige dagen zit te piekeren en notities te maken voor m'n N.R.C. artikel.'

Maar na 'HZSt, een iegelijk naar zijnen aard, knuffelieniens den ukken en hoopies liefs' neemt Pieter de pen ter hand, om nog iets specifiek aan Katy te schrijven.

'Lieve Teetjest, ik was erg blij met je 'roote brieft'. Dat Jaap v.d. Wal geval doe je dus blijkbaar niet. Dat je niet weet wat K gaat doen is natuurlijk onzin. Wish I could forget her, but I can't. Haar laatste briefje was zóó bits, dat ik geen brieven meer sturen kan. Ze had wel wat beters te doen dan mijn geschrijf te lezen. Ik heb daarop héél kort en heel beleefd geantwoord. Maar 't verpest wat ik nog aan bestaan heb. Verdomd jammer dat ik verleden jaar naar Engeland ben gekomen. En zoo heeft ieder behalve allerlei kleine kruisjes nog z'n groote Kruis te dragen. Ik hoop dat je jouw werkeloosheidskruis gauw kwijt zult zijn. Dag liefs! 27! De Paätjest'

Het lijkt er sterk op dat Koekie volledig heeft willen breken met Pieter. Dat doet zij in het jaar dat zij hertrouwt met de tandarts Albert Jappe Alberts; daar zou verband met elkaar kunnen houden.

* Weduwe Joustra was/is een beerenburg merk.