Bijna een maand na de langste dag 'zien we de mijlpaaltjes naderen die ons naar het einde des jaars voeren. 2 Aug. Tante Mientje; 9 Aug. Katy; October en November krijgt Sumatra 'n flinke buurt, daarna St. Nicolaas en Kertmis en 37 behoort tot de Tijden. Vergeten jullie OOk Koo niet op 22 Dec.!'
Of wordt met de 'flinke buurt' ook een nieuwe baby bedoeld?
Ondertussen gebeurt er voor Pieter in Porto maar bar weinig, zeker deze week. Hij krijgt geen krant, geen brief uit Indië en ook geen geld van Gonzalves (!). Gelukkig wel een brief van Katy, om onverklaarbare reden geheel in het Engels.
'Hoe kom je zoo aan die Anglikaansche bevlieging, Katy? Practice?' Ondertussen heeft ze als postadres nog steeds Doorn en blijft Jaap v.d. Wal maar terugkeren in het schrijven en nu ook:
''t Zal mij benieuwen of Zijne Exellentie Van Broekhuyzen iets voor je doen kan. Leuk dat hij mijn naam nog wist na al die jaren.'*
Vanuit Porto dus verder weinig nieuws. Over nieuwe onderhandelingen voor de afname van flit zijn de kansen 50-50.
'Ik zou evtl 200 Liter per week moeten leveren. Dat zou mijn productiecapaciteit op z'n hoogst aanslaan en zou ik er drie maal per nacht uit moeten om de boel bij te houden. Dat zou ik natuurlijk dolgraag doen, dat snappen jullie, maar het zal wel weer zijn too good to be true. Met mij is alles gewoonlijk too true to be good.'
Gonzalves komt niet over de brug en bij de Co-operative Stores willen ze alleen kleine blikken afnemen. Maar die moet Pieter dan per 2000 tegelijk inkopen om uit de kosten te komen en dat is een beetje teveel van het goede.
'Ik ben er eenige dagen van in conceptie geweest, heb het van alle kanten in m'n hersens rondgedraaid en gisteren heb ik al mijn moed bijelkaar geraapt en heb de eerste bladzijde in de machine gezet.'
Waar schrijft Pieter over? Hij heeft al mijmerend over schrijfstof een nieuw idee gekregen ' dat me allemachtig lollig leek en waarbij toch een boel ernstige zaken een beurt konden krijgen.'
Hij heeft er al zijn moed voor nodig, want...het wordt een boek!
'Aan een boek heb ik pas één poging gewaagd die jullie je misschien nog herinneren. Dat was op het Haringvliet. Gossiemijne wat heb ik daar aan zitten tikken, tot midden in den nacht. En toen de teleurstelling toen het van de toenmalige Eerste Minister van Engeland, MacDonald, terug kwam, met een paar regeltjes van den secretaris dat Z. Ex. geen tijd had om het te overwegen. Daar zat wel heel wat naspeurwerk in om mijn cijfers goed te krijgen. Ik kan nu, na al die jaren ook best zien waaraan het mank gaat. It was too matter of fact. Much too dry.'
Het nieuwe plan of verhaal 'staat me nog meer fantasie toe dan met een film is te bereiken. Het wordt een ingespannen werk van maanden en kan natuurlijk, bij gebrek aan goede stijl, altijd nog in de prullemand terechtkomen. Het idee is ontegenzeglijk goed.' Zegt Pieter zelf, dus vertrouwen heeft hij er kennelijk wel in.
'De mogelijkheid dat ik aan zoo'n groot werk begin en dat het later blijkt heelemaal voor niets te zijn geweest is the only disheartening thing about it.'
We kennen de beste man inmiddels wel. Het patroon herhaalt zich (keer op keer). Een plan, en actie, geen kwestie van vraag en voor de kinderen nog geen concrete informatie - want als het niks wordt 'omdat je in je enthousiasme over het idee er allicht over praten zou, al was het alleen maar om je eigen fantasie over het onderwerp den vrijen loop te laten - en overal zijn kapers op de kust.'
Bescheiden schrijft Pieter dat hij zich nog niet durft voor te stellen dat het een wereldhit wordt en er sprake zal zijn van filmrechten en verschillende vertalingen; hij schrijft in het Engels, want 'daar heb ik tenminste een markt.' Het geheel trekt 'm 'magnetisch' aan. Hij wil proberen per dag 6 bladzijden te tikken om in 2 maanden op 350 pagina's uit te komen. Maar het is wel even lastig dat het Engels nog niet vanzelf komt en 'ik zit er te lang bij te denken tegenwoordig om voldoende variatie in mijn woorden te krijgen. Ik kan echt merken dat ik dat in jaren niet gedaan heb.'
Zonder post uit Indië zit vader zo vol vragen. Zijn Essiefissie nog dik met de familie De Jong, hoe gaat het met de Engelse les, en met de mode aldaar?
'Doen jullie daar ook aan die bezopen hoedjes met matrozenlintjes? Je ziet hier de koddigste portretten. Zware dikke matrones van 50 en ouder loopen hier met van die allerkinderachtigste hoedjes op hun klapbes. Je moet het zien om het te gelooven. Ook dragen ze hier weer van die rondgeknipte manteltjes (billentikkertjes) zooals in de dagen van mijn prille jeugd.Je lacht je van binnen naar om volgzaamheid van vischvrouw en kolensjouwster. Direct toen de mode een kortere rok voorschreef zag je de lellebellen waarin die schepsels loopen, ook een paar duim korter worden. Het is in elk geval een veel vlugger gezicht dan zoo'n lange nauwe broekspijp om twee beenen.'
Voor het eerst dat Pieter in Porto is, komt er een Italiaans stoomschip de haven binnen. Aan de grote rondom opgeschilderde Italiaanse vlag kan worden opgemaakt dat het uit een oorlogszone komt.
Dat is het weer voor deze week.
* (Z.E.) H.D Van Broekhuizen was gezant van de Unie van Zuid-Afrikain Nederland (van 1933-1940). Ik neem aan dat Pieter deze man hier bedoelt. In 1937 hield hij een tafelreden over de taal- en cultuurstrijd in zijn land bij de Maatschappij der Neerlandsche Letterkunde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten