'een goed schoonmaakmiddel is, want met al m'n schrobben en doen kan ik m'n boom-emmer van de saneamento-zaliger maar niet van aanslag ontdoen.* Bij mijn inkoopen ben ik dus ten drogiste getrokken en vroeg op goed geluk naar Spirito de Sal - en jawel hoor, hij had 't. Ik heb een literflesch vol (dat gaat hier per kilo) voor 1 1/2 Esc. dus 12 cent. Ik had dat goedje nog nooit zelf behandeld, maar herinnerde me de lucht van m'n buren beneden op de Essenb. Sgl. 't Ging best. Alles fris schoon.'
Ondertussen wacht de beste man op een monster van diesel (gazoil), maar omdat Nascimento op reis is, laat dat op zich wachten, dus gaat Pieter er zelf maar op uit. Omdat het ook een Shellproduct blijkt te zijn, gaat hij daarheen en wel direct naar de verkoopafdeling. Daar ontdekt hij dat Nascimento's vriend een eigen toeslag van 5 centavos op de prijs heeft gelegd. Dat is geen hoog bedrag, maar 'wat je zelf kunt verdienen is het eerst meegenomen'.
'Ik moet afnemen in vaten van 200 kilo,tegen 65 centavo per Kilo. Het soortelijk gewicht is 1 komma zooveel, zoodat er ongeveer 1 1/2 kilo uitkomt. Een monster zou me gestuurd worden. Dat had ik vandaag nog niet ontvangen dus ben ik er wéér heen geweest. Ja, ik zou 't bepaald vandaag krijgen, maar het is nu half zes en 't is er nog niet. Als ik het morgen niet ontvang ga ik naar den directeur.'
Tijdens de lunch oefent Pieter de Portugese onregelmatige werkwoorden en leest hij verder in de Nederlandse kranten. Dat levert weer het nodige commentaar op:
'Daaruit kreeg ik de omschrijving van het kahen-kruisvlag-incident. Wat stelt die Duitsche regeering zich daar uitermate ongelukkig bij aan. Wat allerzieligst kleingeestig. Mijn genegenheid voor bedoelde regeering is even groot als voor bedoelde onregelm. w.w.'**
En dan het volgende verslag:
'Zondagmiddag ben ik met de slager en zijn vrouw naar de overkant geweest. Daar begon het eerst heiligenfeest van het jaar in deze buurt.*** Er was een optochtje-tje. zooals gewoonlijk cheap and tawdry. Twee kerels in costumes Louis Seize stijl, wit-bepruikt en evenkleurig voorop. De een droeg een heiligenbeeldje, de ander een reusachtig groote kop (Jezus-type van de een of andere ex-martelaar; ik geloof haast de H. Christoffel. Daarachter kerels met vaandels en een heel stel met groote trommen en trommels die een overweldigend geboem-boem ten beste gaven. Over heiligen gesproken: ik schreef in een van mijn vorige brieven over St. John-in-winter dat kan ik toevallig in mijn zakagenda van vorige jaar naslaan. Dat is Johannes de Apostel. Die van de 24 ste Juni is J. de Dooper. Op den terugweg hebben we twee in nbouw `ijnde huizen bekeken. Elk een opzichzelfstaande villa., met 5 kamers, keuken, en ingerichte badkamer, groot overdekt achterblcom dat tevens het dat warmt voor de garage beneden, een enorme kelderruimte onder het geheele huis. Dus pl. m. f 33,- Volgens onze begrippen dus niet duur. Dat geval is het eerste dat er nu eens appetijtelijk uit zag van wat ik al zoo gezien heb.'
Ondertussen varen er twee schepen voorbij, de Corte Real, 'die ik altijd nog met een vriendelijk oog bekijk vanwege de vriendelijke menschen aan boord'.**** En de 'Nereus' 'van dezelfde maatschappij die mij naar dit oord van ballingschap bracht. Duitsche booten plenty, soms tel ik er wel 5 tegelijk op de rivier.'
Die Nascimento heeft inmiddels 's avonds les, dus is er vaak niet om samen met Pieter te oefenen, maar deze Engels leraar leest de Portugese krant en probeert in z'n eentje de moppen te begrijpen.
'B.v. Vader tegen dochter: Er zijn van die dingen die ongetrouwde meisjes nog niet mogen weten. Dochter: Zoo! En welke zijn dat dan? Vader: Ja, dat zal je moeder je wel vertellen. De meeste moppen zijn bijna geestig van intense flauwiteit, maar de teekeningen zijn goed. B.V. Twee straattypen: - Kan je 5 Esc. wisselen? - Nee, dat heb ik niet bij me. - En thuis? Thuis gaat 't goed, dank je.'
Helaas leest Pieter in de NRC dat Bernhard Diamant ter ziele is en dat doet hem eraan denken:
'Zijn broer was een vriend van me in Kaapstad. Zijn vak was electriciteit maar toen ik hem leerde kennen zat ie in een kaaspakhuis. Moeder zweefde op de oceaan op weg naar de Kaap, ik had net m'n betrekking opgezegd in een zaad- en grafkransenhandel omdat ik verslaggever kon worden bij 'Ons Land'.***** Die kregen in dien tusschentijd iemand uit Holland op hun dak gestuurd zoodat ik bericht kreeg dat de aanstelling niet door ging. Met dreigementen heb ik toen 'n maand salaris los gekregen, maar stond toch toen moeder kwam net op straat. Toen ben ik ook een maand in de kaas geweest tot ik een andere baan had. Ik zal nooit vergeten dat ik in dat kaaspakhuis in een groote val, in één nacht, 18 tamelijk flinke ratten heb gevangen. De municipaliteit betaalde -/6 per rat, dus dat was een extraatje, net als een maand salaris van 'Ons Land', want ik ben after all geen drie dagen zonder baan geweest. Die arme Alex Diamant is naderhand in zijn vak geëlectrocuteerd, ergens op een kolenmijn bij Brakpan aan de Witwaterstrand. Poor chap. Hij had een reuze-knappe vrouw, 'n Afrikaansche nooientje [meisje]. Die is later ergens 'n boarding-house begonnen.'
Ondertussen hoopt Pieter dat hij snel goede berichten over z'n nieuwe 'fabrikantschap' kan melden, maar hij wordt moe van de trage vorderingen.
''t Is om uit je vel te springen al dat langzame gedoe. Ik heb al uitgekeken naar zoo'n overall met rits-sluiting. Zoo'n pakkie heet hier een fato-macaco ofdewel: apenpakkie. Zoodra ik zóóver ben zal ik jullie een kiek van me sturen, want de vellen die ik onder m'n kin had hangen toen ik naar Engeland ging zijn inmiddels weer tot de bevallige rondingen van een onderkin aangegroeid. Ik zal ook zoo vrij zijn om er in mijn eventueele pakhuis handschoenen bij aan te trekken. Inmiddels is dit toch een prettige tijdingsbrief en hoop ik dat Februari mijn geluksmaand wordt. Dag lieverds, allemaal HZSt. en knuffeltjes voor de zonen van een hoopvolle....'
* Geest van Zout ook wel zoutgeest genoemd, is zoutzuur! Lekker spul. Aangenomen dat de boom-emmer van metaal was, zal dit schoonmaakmiddel zeker effect hebben gehad.
** Waarschijnlijk doelt Pieter hier op het weghalen van vlaggen met dit symbool voorafgaand aan het huwelijk. Dit was slecht gevallen bij de Duitsers en noopte Berhard om een brief te schrijven aan Hitler met de mededeling dat het hier een misverstand betrof. Nou ja, we weten inmiddels wel zo'n beetje van deze verwikkelingen af.
*** Ik neem aan dat hier het driekoningenfeest wordt bedoeld.
****De Corte Real (zie foto hierboven) was een Portugees vrachtschip dat een paar maanden na deze opmerking van Pieter in de Rotterdamse haven in brand vloog, dat wil zeggen er brak brand uit in een laadruimte, diep onderin het schip. Omdat er dikke rook ontstond werd het blussen bemoeilijkt en werd uiteindelijk besloten om het vuur te doven door het hele ruim (gevuld met katoen) onder water te zetten. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor, maar in een ander ruim stonden de Opel auto's tot hun assen in het water, en dat waren natuurlijk nieuwe modellen.
***** Ons Land was een katholiek, Belgisch tijdschrift dat voor het eerst werd uitgegeven begin 1919(!). Het had als ondertitel 'In woord en Beeld'. Uiteindelijk fuseerde het met Panorama. Over de musicus Bernhard Diamant (1872-1936) kun je hier meer lezen, zijn broer Alex is niet de geschiedenisboekjes ingegaan. Dat Pieter dus mogelijk in 1919 weer in Kaapstad, Zuid-Afrika was, is nieuw voor mij; weer een raadsel erbij?!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten