Eindelijk een referentie: Pieter doet aan het eind van zijn brief de groeten aan PaMa. Ze zijn dus in Manindjau gearriveerd en er zijn dan ook de nodige foto's die dat bevestigen. Meer informatie uit Indië is er echter niet.
Ondertussen gaat het flitproject natuurlijk door. Pieter is elke dag 'on the warpath' en heeft eindelijk het insectenpoeder gevonden. Dit had de drogist niet voorradig, maar liet hij door een knecht bezorgen. Pieter had om 100 gram gevraagd, maar de kilozak die de drogist binnen kreeg, kocht hij maar meteen helemaal. Wel veel te duur, maar nu had hij ook gegevens (op die zak). Een firma in Hamburg blijkt het te produceren, maar een adres wordt niet vermeld. Dus gaat Pieter naar het Duitse Consulaat waar hij uit het 'Reichsaddressebuch van fabrikanten en exporteurs' na vijf minuten consultatie een adres krijgt dat hij meteen aanschijft, zowel per gewone als per luchtpost. 'De Duitse Luft Hansa onderhoudt een vliegdienst, ik meen twee maal per week, dus willen we hopen er spoedig antwoord is en ik een voordeeliger prijs krijg.'
En dan ook nog het lang verwachte gesprek met 'de reiziger', een vriend van Nascimento die door het noorden van Portugal, boven Porto, reist en al heeft gemeld: 'de concurrentie is enorm'.
'In 't begin wil hij me erbij hebben om het artikel te introduceeren. Ik zei dat ik daarvoor niet genoeg Portugeesch sprak. Maar hij vindt het al heel best zoo en juist goed om met de afnemers te praten omdat men hier altijd (evenals dikwijls in andere landen) iets dat 'estrangeiro' is, de voorkeur geeft. Ik behoefde geen haast te maken met de productie, want het reizen voor dat artikel begon pas eind Maart of begin April - en dan hing natuurlijk alles af van het weer. Werd het een goede warme zomer dan was er kans op een goede verkoop in het andere geval weinig. Eenige omzetgarantie kan hij mij niet geven. We kregen van zijn vrouw een op tangerine-schilletjes getrokken eigengemaakt borreltje, dat heel goed smaakte en van de kinderen (2) en de hond, resp. een hand, een zoen en 'n poot.'
Pieter eet zich trouwens flink door zijn sinaasappels heen. Hij neemt er, na een bord stokvis met rijst, maar liefst 4 en zal er van zijn werkster ook nog eens 100 krijgen, voor 5 escudo's dus iets meer dan 40 cent. 'En ze zijn werkelijk zeer eetbaar.'
Na het posten van de insectenpoederverzoekbrief is het tijd voor een beetje sightseeën. Ik denk dat Pieter de Sé do Porto in wandelt.
'De kerken in het algemeen en de R. Katholieke in het bizonder zijn een absolute negatie van alles wat zij prediken en heeten voor te staan. Jezus zegt: 'vergadert U geen schatten die de met of de roest verderft of waar de dieven doorgraven en stelen' en inmiddels is iedere kerk trotsch op haar bezit. Zelfs de meest strenge Calvinist maakt geen bezwaar tegen een zilveren Avondmaalstel. Als ze deden wat Jezus heeft gezegd, dan zouden ze verdomme uit een oud sardineblikje het avondmaal in hun kerken herdenken. Want, zoo is een andere uitlating van Jezus: 'Wat gij aan een van deze kleinen gedaan hebt, dat hebt gij aan Mij gedaan'. Jawel! Prachtige kerken, die de heele week leeg staan, met duizenden dakloozen. Altaren en kleeding dik van goud en zilver, terwijl hier volgens mijn zegsman 25% van de bevolking door ellende en gebrek aan T.B.C. lijdt.Op een groote lessenaar werd mijn aandacht gevestigd door den man in het mooie pakkie. Daarop stond een misboek, nog eens half zoo groot als onze statenbijbel. Dat bleek geheel met de hand te zijn geschreven en geheel op notenbalken met veel miniatuurtjes en kleurig versierde hoofd- en beginletters. Elk blad een vel van het mooiste en gelijkmatigste velijn. Het is 17de eeuwsch werl. Het koperbesalg zit dik onder 't kopergroen. De leeren rug is gescheurd en uitgezakt. En voor het naslaan van bizondere plaatsen in het boek, hangen tusschen de bladen uitgerafelde eindjes vn het goorste paktouw. Dát is Portugal.'
En dan zijn er nog de sloppenwijken waar Pieter voor het eerst doorheen loopt op de terugweg haar huis.
'Ik ken de bazars van Calcutta, Bombay, Madras, Rangoon en Singapore. Ik ben in kampongs geweest tusschen Tandjong Priok en Weltevreden die me door den Officier van Gezondheid getoond werden als de laatste overblijfselen van het epos van rottigheid. En daar werd ik door deze smeerboel levendig aan herinnerd. Het is een bijna sublieme vervuiling; bijna groots in zijn intensiteit.'
Omdat het erop lijkt dat Pieter in Porto en op Largo de Cais das Pedras zal blijven wonen, laat hij een timmerman komen om een paar boekenplanken te maken. Zo kunnen er dan eindelijk de twee laatste kistjes uitgepakt worden en en komen weer leuke dingen tevoorschijn.
In zijn handen houdt Pieter If winter comes van A.S.M. Hutchinson en boeken van O. Henry.*
Van een andere culturele uiting: carnaval, heeft Pieter niets gemerkt. 'Indachtig aan de woordverklaring van Carneval (Carne Vale - Vleesch adieu of vaarwel)', informeert Pieter even bij de slager maar die verkoopt er geen grammetje minder vlees om.
Het is niet zo vreemd dat dit feest vrij ongemerkt voorbij gaat, want 'costumeering met maskers is onder de huidige regeering verboden'. En uit geldgebrek gaat deze Hollander ook niet naar de diverse theatervoorstellingen en bals die wel extra worden georganiseerd. Hij zou graag Die Lustige Witwe zien.** 'Dat is toch een lollig ding dat de heele wereld over is ingeslagen. Men adverteerde indertijd om krantenjongens die 'Die Lustige Witwe' niet konden fluiten (!).'
* If winter comes werd in 1921 uitgegeven. Dit droevige verhaal, over een ongelukkig huwelijk, een scheiding en een moeder die uiteindelijk zelfmoord pleegt, werd een bestseller en twee keer verfilmd.
Hier meer informatie.
O. Henry was het pseudoniem van de Amerikaanse schrijver William Sydney Porter (1862 - 1910). Zijn korte verhalen zijn vooral beroemd om hun verrassende plot en de grappige schrijfstijl. Porter schreef ook gedichten en non-fictie.
** Ik neem aan dat mijn lezers wel van deze operette in drie aktes van Franz Léhar afweten. Hij ging in 1905 in Wenen in première.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten