Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

woensdag 1 december 2021

November 1934 (6); maar waar gaat het over?

Het is toch van alle tijden; het schrijven aan elkaar en dan de afwisseling tussen prietpraat en filosoferen. Wat eten we vandaag, hoe is het met de stoelgang, kan de kleine al praten, gaan we ooit nog naar de maan? En dan schrijf je ook nog over de gebeurtenissen die in je eigen tijd plaatsvinden en de geschiedenis in zullen gaan.
Pieter gaat met tram, bus en pont heen en weer om De Uiver te bekijken. De reis kost hem 35 cent en entree tot het vliegveld 25. 
'Maar 't was de moeite waard. Zoo'n historische machine wil je gezien hebben. Het is een prachtig blinkende vogel. Gewoonlijk hebben in de vogelwereld de mannetjes de mooiste pluimage, maar deze vrouwtjes-ooievaar doet voor geen mannetje onder.' 
Ja, een uiver is de benaming voor een vrouwtjes ooievaar.
Gaat hij ook nog schrijven over wat er vervolgens aan het eind van het jaar met dit pronkstuk gebeurde?

Het verhaal over de überbeleuchteten laat Pieter een week na het vorige schrijven nog niet los. Maar eerst even dit.
Els schrijft dat Frits het Minangkebaus het best beheerst van alle controleurs en daar is Pieter heel trots op of, zoals hij verwoordt: 'doodgewoon iets om een loflied op te dichten.'
'Als je het eenmaal zoover machtig bent dat een Minak,bauer in het donker geen flauw idee heeft dat hij met een blanke spreekt, dán heb je het in merg en been te pakken. Wie weet ben je reeds zoover. Een kennis van me kende zoo een paar kaffertalen. Die werd 's nachts voor 'n kaffer gehouden.'
Terug naar de problemen die Frits 'op zijn werk' ervaart.
'Ik moest lachen om de woorden van den A.R. door Esje getrouwelijk gecopieerd: Het hangt in den beginne af van Uw tact en aanmoediging! Voor zoover ik het uit de brieven van Frits kan beoordeelen had de A.R. beter kunnen schrijven: In den beginne zal veel afhangen van het aantal G.v.d.'s dat U er aan kunt wijden en aan het aantal keeren dat ge buiten Uzelve kunt geraken van woede. 's Residenten lofwaardige uitlatinge over 's Controleurs initiatief deed me warm aan. Zeker "lauch!" Als die zwakruggige overbelichten nu hun best doen dan zal het wel gaan. They seem to be the only flies in the ointment. Ik zou het, vooral na hetgeen de A.R. er van zei, verdomd jammer vinden als het niet doorging, want dan zou het volgens hem aan de tact en de aanmoediging van Frits te wijten zijn; of liever aan het gebrek daarvan.'
Wat zouden we graag lezen wat Frits heeft meegemaakt en voorgesteld. Misschien heeft het hiermee te maken? Geen idee, maar er wordt weer een klein tipje van Pieters levenssluier opgelicht:
'Inderdaad wonderbaarlijk dat je irrigatie-instructies zoo goed uitgevoerd zijn. Marvellous. Geef den vent een pluim. Ofschoon met pluimen geven moet je ook weer voorzichtig zijn in Indië. Ik herinner me nog heel goed dat ik mijn kok in Calcutta (moeder zat toen nog in de Kaap) eens een pluim gaf over het diner. Dat had bestaan uit garnalen hors d'oeuvre, soep, duif met spinazie en aardappelen en 'n toetje. Laat die vent me nu 6 dagen achterelkaar hetzelfde diner klaar maken! Ik kon geen duif meer zien.'

Zouden ze ergens in archieven nog bewaard liggen; de details van bijvoorbeeld het werk van Frits?* Hoeveel bladzijdes van een mensenleven gaan er in de versnipperaar?
Gelukkig krijgen we weer een kleine, aardige inkijk in iets zo allerdaags dat het na bijna honderd jaar de moeite van het citeren waard is, vind ik.
'Bedankt voor inzage (bezichtiging) van jurkpatroontje. Aardig stofje. Ik dacht eerst dat ik het enkel in m'n vingers had, maar eene oneffenheid voelende - het gehaakte kantje - merkte ik dat het dubbel gevouwen was. Ik had het tout-ensemble wel eens willen zien. Een goed gekleede vrouw is altijd een lust voor het mannelijk oog. Mannen zijn rare wezens heb ik eens hooren beweren. Als ze 20 zijn kijken ze naar meisjes van 18 en als ze 90 zijn kijken ze naar de kleindochters derzelven.'

Er worden 'huishoudelijke zaken' doorgebriefd, zoals de melding 'dat er een foto onderweg is, die in het pakket (zeker samen met mijn vliegbrief) wordt gepakt dat "beslist een dezer dagen weggaat.' Ik denk dat ik wel weet waar dit over gaat (wordt vervolgd).
En brieven zijn er ook om op kwesties terug te komen, of om te reageren op iets wat een ander weer in antwoord heeft geschreven. Hier hebben we Paul Julien weer, naar aanleidng van een opmerking van Katy, die haar vader voor een 'stille Romeling' uitmaakt, omdat hij de cursusleider een compliment heeft gemaakt. 



Dit geheel wordt ingeleid met familieprietpraat:
'De Teetjest heeft weer 'n beetje goedgemaaktjest wat ze de vorige week heeft verkorven. Ik heb steeds naar een paar lettertjes zitten uitkijken....maar Anna zag niets koompjest. Foei, papjest boos! Teetie voor tontjest hepjest.'

* In dit geval kreeg ik na 'publicatie' aanvullende informatie van mijn oom Bob. Die heeft in 2012 een oorkonde gevonden van 11 maart 1935 voor de heer J.R.A. Lange, die uitvoerder was van het irrigatieproject: het waterwerk Bandar Oewaij dat nog steeds bestaat, maar erg in verval is geraakt. Het origineel van de oorkonde is tijdens een bezoek van mijn oom met de nodige ceremonie bij het stadhuis van Bankinang afgegeven. Dit is dus echt de pluim waar Pieter op doelt.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...