Januari 1935 (2); Omar en meer

Er zijn weer brieven uit Indië ontvangen. Eerst een stel van Els, zonder Frits, vervolgens eentje als hij weer thuis is. Een brief van Els gedateerd op 7 december gaat vergezeld van foto's waaronder die met het gezin op de grond. Maar er zijn ook oudere brieven nu bij Pieter aangekomen, zelfs een van oktober, 

'om te beginnen geadresseerd aan allemaal; reeds op de eerste pagina verandert hij van wezen en wordt 'n Mba-brief; nogmaals komen er kameleonkwaliteiten ter hulpe; 't wordt een vliegbrief. Ware die brief op den datum van zijn aanhef verzonden per rups, kreeft, krab of schildpad, voorwaar, voorwaar zeg ik U, hij zou mij eerder bereikt hebben. Inmiddels komt er op 10/11 schot in en komt op 20/12 de peroratie.'

Als Pieter zijn dank voor dit alles zou moeten uitspreken, zou er nog een heel kantje volgen, dus gaat hij maar snel over tot beantwoording of commentaar. Bijvoorbeeld op een paar moppen die Frits zijn vader stuurt, maar helaas: 'Ja, jochie, je vader een NIEUWE mop te vertellen is like trying to teach your grandmother to suck eggs. Toch was de Hitler-uien mop nieuw voor me; die heeft me op zijn ronde gepasseerd.' Als tegenprestatie komt Pieter met een hele lange, schuine mop, voordat hij op de brieven van de kinderen ingaat.

Het is een genot te lezen over de goede kennis van het Minangkebaus. Maar, studeert Frits nog folklore, spreekwoorden, geschiedenis, zeden en gewoonten? En schrijft hij deze ook op, 'of is dat nog diep geheim voor evtle dissertatie?'

Dan even over vertalingen van de teksten van Omar Khayyam, die in het Nederlands wel 'ijzig zwaar en gewrongen' vertaald zijn door de 'sodemieter P.C. Boutens. Of zijn Wilde neigingen hem zo zwaar op de hand hebben gemaakt weet ik niet, maar het lijkt niet op de Engelsche.'*

En dan een vertaling van Kipling. Dat kan niet. Kipling is niet te vertalen. Wat Pieter ooit voor ogen is gekomen van een Nederlands Jungle Book was minder dan kinderachtig. 

'De fut was er totaliter uit. En  bovendien, aan welke treurige 4de klas H.B.S.-jongens worden die vertalingen overgelaten! De jongen verdient er een centje bij, de uitgever een goedkoop boek en het publiek moet de allertreurigste vertalingen trachten te begrijpen. Zoo herinner ik mij eens in 'n vertaald boek te hebben gelezen van een 'drakenvlieg'. 'n Letterlijke vertaling van 'dragonfly' - 'n soort waterjuffer.'

Nee, om Omar en Kipling te begrijpen moet je het Engels goed machtig, goed ontwikkeld en snel van begrip zijn. 

Later in de brief komt Omar weer ter sprake:

Frits heeft zo te lezen uitgelegd dat er niet zoveel gevaar voor een aanval van een tijger bestaat, want Pieter schrijft:

'Ja, de Afrikaanse leeuw gaat ook den mensch uit de weg - maar een enkele keer is het ook wel eens anders.' En:

'Je schietprestaties vind ik heel goed. Ik kan moeilijk met een revolver schieten omdat ik rechts niet kan zien en links niet met zekerheid hanteer. Met een geweer schiet ik links, dat gaat wel.'

Dan is er informatie over het goede belastingcijfer. 

'Ik glorie er altijd in als mijn jongen iets beter doen dan anderen in dat gewest van kleine heerschertjes. Zooals ik ook zat te gnuiven toen Katy indertijd die chaos in haar Nieuwe Huis redderde en op pooten zette.'

En Frits heeft iets over zijn broer geschreven. Maar vader laat het geval van zijn zoon voorlopig maar rusten.

'Ik snap er geen snars van. Maar als de geest eens vaardig over me wordt krijgt hij een en ander op z'n boterham, daar kun je donder op zeggen. Inmiddels R.I.P.'

En ook nog even over Henkie, waarvan drie foto's, die we al eerder voorbij hebben zien komen. 

'Een vrouwelijke kennis van me vindt dat hij er veel liever begint uit te zien; z'n beentjes worden dikker, hij krijgt een leuke bolle toet, z'n pakkie staat 'm guitig, in een woord 't is een schattig kereltje. Heeft die geit 'n strik om z'n nek? Of staat Henkie met koolbladeren in z'n hand? Zijn dierenvrees zal nu wel verdwijnen met hond, eend en geit!'

Dan nog even iets over andere boeken. Pieter heeft er duidelijk een van Frits (nog niet geheel gelezen) gekregen en van Els. Dat laatste heeft hij wel uit. Het is waarschijnlijk All men are enemies van Richard Aldington uit 1933. Deze romance, over een Britse aristocraat die verliefd wordt op een Australische vrouw, waarvan hij door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gescheiden raakt, zou in 1934 verfilmd worden.

* Pieter Cornelis Boutens (1870-1943) was een Nederlands dichter en classicus. Hij heeft zich in de literaire wereld zeer verdienstelijk gemaakt. In zijn poëzie uit hij zijn bewondering voor Plato en liefde voor Eros. Ook brengt hij zogenaamd van een ander schrijver een werk uit dat duidelijk homo-erotisch is. Zijn geaardheid kon hij in die tijd niet echt openlijk tonen, al woonde hij wel samen met zijn vriend, die voor huisknecht doorging.