December 1934 (1); Sinterklaas

Zou Pieter ooit hebben gedacht dat zijn woorden nog eens geciteerd zouden worden. Misschien wel als hij aan lezingen of filosofische traktaten dacht, als hij die al ergens heeft gedeponeerd. Maar zijn brieven aan de kinderen? Het nieuwe jaar en de verjaardag van vader zelf naderen. Betekent dat iets? vraagt hij zich af. 

'Jaaaaaa..... en ook neen. In den TIJD beteekent het niets; onze persoonlijke mijlpaaltjes vor outsiders net zoo veel - dus ook niets , en onze gezamenlijke jaartellingen-bakentjes hebben hoogstens een gezamenlijk aangevoeld sentiment gemeen.'  

Verder is er geen gemeenschapszin meer, concludeert hij. Hoe de kerken, vrijmetselaars, genootschappen en verenigingen ook hun best doen. 

'Jeder ist sichselbst der Nächste' en het 1902 jaren geleden gepreekte "Hebt Uw naaste lief als Uzelve" is in onze prachtig ingerichte economische wereld een practische onmogelijkheid.'

Pieter citeert een gedicht van zijn 'oude vriend' Omar Khayyam, die maar weer eens bewijst dat de geschiedenis een herhaling van zetten is.

Een week later laat Pieter weten dat de mijmeringen weer voorbij zijn. 'Het 55ste wordt ingestapt met denzelfden moed als toen ik in mijn 23ste een onzekere toekomst tegemoet ging, maar niet meer met dezelfde verwachtingen.' Op zijn 23ste trouwde Pieter met Sophie. Aan zijn schoondochter schrijft hij: 

'Nee, Essekind, ik ben nog aan mijn eerste jeugd bezig. Ik ben van hetzelfde jaar als Hare tegenwoordig witgesluierde Majesteit, dus nu 54. Ik ben van plan aan mijn tweede jeugd te beginnen op mijn 60ste.'

Op deze verjaardag krijgt Pieter felicitaties van Frits, PaMa en tante Nella 'of all people', ook nog 'van de baby van mijn eigen geest, de Contact Commissie' (ik denk dat het hier mede door hem opgerichte Concord betreft) [..] en toen ik 's morgens naar de postbus stapte om de gelukwenschen van mijn oudste dochter in ontvangst te nemen was het......lauw loenen.'

Hij zal later op de dag nog maar eens kijken. De familie Chambers komt met bloemen en een mooi overhemd; 

'ook heb ik daar gisteravond gedineerd en verder dan St. Nicolaasavond gesleten. Specikaal diner. Bouillon; pasteitjes, prachtig bros, gevuld met kalfsragout; roast mutton and mushrooms met appelmoes en.......maar toen konden we niet meer. De lekkertjes, de vruchten, de noten, de amandelen en rozijnen kregen pas later een beurt.'

Daarna beginnen vader, moeder en kind van 9 met Pieter aan het uitpakken van cadeautjes. Zelf heeft Pieter er enige kleinigheden aan toegevoegd. 

Hij zal naar huis gaan met winterpantoffels, een das, een stel Indië postzegels, een pakje zeep, een doos met 100 en eentje met 50 sigaretten, een boek (van Wells), een 'dandy "geur"-zakdoek (merk Diabolo)' en '1 schitterende pot bloembollen, reeds lang van te voren in een donnkere kast gekweekt en die net op mijn verjaardag de eerste bloemekens vertoonde.'

De avond leek verbazend veel op de gezellige sinterklaasavonden van vroeger, thuis. 

Frits en Els hebben hun eerste vlucht gemaakt en daar duidelijk verslag van uitgebracht. Pieter zat 14 jaar terug ook in een vliegtuig en vond dat een geweldige sensatie, alleen de bochten voelden niet prettig. 

'Ik zat aan den buitenkant van de bocht en dan is het net of je nog verder van de aarde weggaat omdat je dan niets meer kan zien dan lucht.'

Later in de brief blijkt dat Els ook de bochten als het naarst heeft ervaren. Ik denk dat de eerder gepubliceerde foto op het vliegveld van Pakan Baroe met deze vlucht te maken heeft. Overigens staat daarop aan de linkerkant Van Krieken, waar we eerder van hebben gehoord.

Helaas is het nog te duur om met verlof naar Nederland te vliegen.

Pieter gaat met een kennis naar Wageningen om daar een bijzondere teststraat voor schepen te bezoeken. Tot nog toe bestond zoiets alleen in Wenen, Londen of Berlijn. Het is een tank van 160 meter lang, 6 meter diep en wel 10 meter breed. Hierin kunnen nieuwe scheepsmodellen worden getest in verschillende extreme weersomstandigheden. Nu kunnen allerlei soorten berekeningen gedaan worden om weerstand te verminderen en dus ook de kosten in brandstof.

'Daar is een aantal factoren te veel om te noemen. Veelal blijkt dat theorie en praktijk niet kloppen. De Engelschen spreken over een schip als "she". Een van de weinige dingen die in het Engelsch - althans in de usance - vrouwelijk zijn.' Maar goed. Wat een schip gaat doen is vaak onberekenbaar, dus worden er eerst tekeningen gemaakt, waarop een model wordt gebouwd 'ter grootte van een kano of roeiboot. Zoo'n model wordt in klei gemodelleers en dat is was afgegoten. Een groote schaafmachine schaaft de huid glad.'

Dan komt er een motor in met navenante p.k. en dan wordt er een modelschroef gemodelleerd. Langs de proefstraat loopt een rail met een brug die op dezelfde snelheid meerijdt als de modelboot vaart. Op die brug heeft Pieter meegereden.

'De directeur van de inrichting vroeg mij: "Hoeveel invloed denkt U dat de ronding van de aarde heeft op het waterpas van deze tank?" Ik zei:"Is 't 'n millimeter?" Verbaasd gezicht. "Nou, mijnheer Deijs, dat is het beste antwoord dat ik nog gehad heb, zoo voor de vuist weg. Het is inderdaad anderhalve millimeter!" Lauch. 

We hadden niet gelunchd. De maag verkeerde in ontvankelijken toestand en toen bood mijn gastheer een diner aan in het beste hotel van Wageningen Sole á la Meunière en daarna fazant. Gekke wereld toch. Geen cent op zak of op de bank en dan zoo'n diner!"*

De brief eindigt met een zeer schuine mop en liefs aan allen.

* Zou hier Hotel De Wereld worden bedoeld, dat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog zo beroemd zou worden en nog steeds is?