Er is wel bericht van Frits, onder andere over het verlof dat Pieter al heeft genoteerd. Als hij in de tussentijd geen andere baan zal vinden, staat hij op 4 november om 4 uur op de kade van Lissabon. Hij zal er dan ruim een week eerder naar toe gaan met adressen van hotels op zak, of liever gezegd pensions, want die zijn goedkoper. Hij ziet het al helemaal voor zich, al zijn er nog ruim 9 maanden te gaan.
'Ik stel me voor dat jullie het voor 25 Esc. (f 2,-) per volwassenen persoon per dag, zoo goed zullen hebben als in Portugal mogelijk is. De 2de klasse hotels kosten plm. 45 Esc. p.d. Ook zal ik me van de bezienswaardigheden in den omtrek op de hoogte stellen, zoodat alles in kannen en kruiken is als jullie aankomen.'
Het is voor Pieter 34 jaar geleden dat hij in Lissabon was en dat was maar een paar dagen, waarin hij 'de hoofdzaken' kon bekijken, maar dat is niet genoeg om een programma voor 14 dagen op te stellen. 'Maar ik zal zorgen dat jullie je niet vervelen en niet vermoeien.' Alles zal op het gemakje bekeken kunnen worden. Er zijn goede transportverbindingen om ook de omtrek te bezichtigen. 'Het eenige wat jullie na het kostelijke Hollansche eten aan boord zal afvallen is het Portugeesche gekokkerel; maar daar is nu eenmaal absoluut niets aan te doen. Men weet hier niet beter.'
Over kleine Elsje (op de foto met, ik neem aan, de baboe) leren we het volgende:
En dan nog meer:
'Eigenaardig is de houding van de twee jongens ten opzichte van het zusje. De min of meer afzijdige belangstelling van Bobbie en het volslagen gebrek aan belangstelling van Henkie. Wat zou er in die kleine hoofdjes omgaan? Geloof maar dat ze op hun manier heel logisch denken, weten wat en wanneer ze verkeerd doen en drommelsch goed oorzaak en gevolg aan elkaar weten te verbinden. Vandaar dat het me speet dat je niet verder uitwijdde over de eerste strafoefeningen aan Bobbie gepleegd. Ik had zoo graag willen weten hoe hij daar op heeft gereageerd en of die eerste terechtwijzing minder vernielzucht en recalcitrantie tengevolge heeft gehad. Met alle z.g.n. ongekunsteldheid die vele opvoeders aan kinderen als een eigenschap toe kenne, weet ik toch wel dat kinderen geboren toneelspelers zijn. Ze kunnen het onschuldigste gezicht en de meest verwonderende oogen opzetten, wetende wat ze verkeerd hebben gedaan en in hun kleine knuissies lachen als het goed afloopt. Don't forget to write me further on this point as I'm genuinely and psychologically interested. Kinderen vergeten dat ze dikwijls minder om de feiten dan om hun houding 'n verdiend pak oploopen. Later vergeten ze die houding en onthouden alleen het onbenullige feit, dat dikwijls het strootje van de kameel brak. In hun latere herinneringen blijft na: een onrechtvaardige behandeling. Dat is het gevaar van slaag. Maar dat moet je ervoor over hebben wil je orde in huis en buitenshuis hebben. Het is prettiger als je kinderen als netjes en beleefd bekend staan dan als een ongelikt en onbeschoft stel belhamels waar ieder van schrikt en wat met zooveel Indische en Jodenkinderen het geval is. Orde moet er nu eenmaal zijn en ongezeggelijkheid is om uit je vel te springen.'
Pieter realiseert zich dat hij plannen aan het maken is voor over enkele maanden, terwijl hij helemaal niet weet hoe de wereld er dan uit zal zien.
'Als de chantage die Mussolini in Londen pleegt hem lukt, en te oordeelen aan het aftreden van Eden schijnt dat wel haast zoo te zijn, dan heb je kans dat Italië zijn groote mond gaat houden en de kracht van Rome-Berlijn aanmerkelijk wordt verzwakt.* Mist Hitler den steun van zijn Italiaanschen roofbroeders dan heb je kans dat hij het Donaugebied met rust laat en dus de vrede bewaart blijft. Maar als dat alles niet zoo loopt, dan heb je kans dat jullie schip om de Kaap zeilt. De rest maak ik per pen af.'
Helaas missen we dus het verder schrijven van deze brief.
* Hier meer over Anthony Eden (1897-1977).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten