Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

woensdag 11 augustus 2021

September 1930 (2); katzengehirn

‘Iemand op mijn leeftijd, die geen pensioen heeft, begint wel eens te piekeren wat er van hem moet worden als de machine niet meer werkt.’

Pieter heeft, begin september ‘30 ‘met een stalen smoel en droge ogen lopen snotteren’ nadat hij Adolf naar de boot heeft gebracht. Nu zijn er twee jongens de deur uit en hun vader is ‘vol van de leegte’. 

Dus, ‘Adolf, ik hoop net zoo hard dat je niet slaagt in London als dat je wél slaagt.’ 

Het brievenverkeer is intensief. Pieter typt nu met twee doorslagen, stuurt de post die binnenkomt van Frits en Els eerst naar PaMa in Den Haag (zie foto), met het verzoek voor snelle retournering, opdat alles weer kan worden doorgestuurd naar London, waar Adolf het spul weer moet terugsturen, ‘als het postgeld het lijden kan’. 


Vanuit de Britse hoofdstad komt er ook bericht, maar ‘enig definitief nieuws konden we er helaas niet uit destilleren'. Pieter heeft dan al de nodige introducties voor hem geregeld en kan dat, op verzoek, nog voortzetten. 

Ondertussen bewondert hij samen met zijn compagnon in de Waalhaven het nieuwste Dornier landvliegtuig. ‘Een reus. Vier motoren die als ze op gang zijn een lawaai maken dat horen en zien je vergaat.’ De holle vleugels bieden slaapplaatsen en bevatten ook motoren die zo tijdens de reis toegankelijk zijn voor eventuele reparaties. Pieter vraagt zich af wat het volgende staaltje van menselijk vernuft zal zijn. ‘Een maanreis, (maar dan niet: “Loop naar de maan”) lijkt me al helemaal zoo onmogelijk niet meer.’

De behandeling met het elektrische toestel lijkt moeder (Poe) goed te doen. De dokter is tevreden. Ze kan wat vis aan haar dieet toevoegen, maar ze mag echt niet zwaarder worden dan de 132 pond, nu. Been gaat goed, hand behoeft geduld, arm en rug moeten 10 dagen lang in warm water. Ze zal weldra weer wat haakwerk oppakken, waaruit blijkt dat de hand wat verbetert. Maar het gure weer speelt Poe parten, dus een verblijf in zonniger oord zou haar goeddoen. Wat de waarzegster die ze bezoekt allemaal aan ware dingen heeft gezegd, wordt niet verder vermeld, behalve dat ze heel oud zal worden. 

Verder schrijft Pieter eigenlijk weinig over zijn vrouw.

Hij reist veel heen en weer tussen Rotterdam en Den Haag. Met zijn poekie deelt hij een schelvisje en brengt hij dit huisdier de groeten van de kinders over. 

‘Ik betwijfel wel of een en ander tot zijn katzengehirn is doorgedrongen, maar hij knorde toch heel aardig terug en streek zijn staart langs mijn benen.’ Maar hij is lelijk en heeft een vacht vol gaten, al is ‘ie zeer aanhankelijk. ‘Aan tafel moest en zou hij over de bale-baliens hangen, hetgeen mijn eetbeweging zeer belemmerde.’

Een speech die Pieter uiteindelijk geeft bij een bijeenkomst van 4 (vrijmetselaars)loges wordt, bij hoge uitzondering, met applaus ontvangen,‘ofschoon ik toch heel gevaarlijke onderwerpen heb aangeroerd. Maar jullie weten het hè - TAKT!’ 

Uiteindelijk levert Pieter dit door een gesprek met zijn ‘gedeputeerd meester en general manager van de General Steam Navigation Company een ‘free passage’ naar Adolf op. Die woont inmiddels bij een hospita (18 Tavistock Place). 

Maar dan nog moet er geld uitgegeven worden, dus laat Pieter de belastingen maar even liggen; moeder en Katy zijn uitgenodigd om naar Lugano te komen (door mevrouw Redelé) en daarvoor moet f250 opgebracht worden. Daarnaast zal Pieter zelf ergens 4 dagen in Londen moeten verblijven en wil hij zijn zoon graag trakteren op een ‘fatsoenlijk diner en een bioscoopie.’


Die takt heeft Pieter overigens onder de knie gekregen tijdens zijn politieke carrière in Zuid-Afrika (vote for better Deys, had hij ooit als slogan). In de politiek 'is alles critiek. Ieder woord dat je zegt wordt door de tegenpartij gewikt en gewogen of ze er geen munt uit kunnen slaan voor hun eigen doeleinden.’


Adolf stuurt ondertussen een gezellige brief en van Frits en Els zijn er ook 13 kantjes binnengekomen, vooral nog met verslagen over hun overtocht - het gekostumeerde bal, de zeeziekte en het bruinvis-relaas. Pieter en Moe zijn blij met elk woord. Ze horen ook van anderen goede berichten over Frits. ‘De ayah van Frits heeft het bij zijn geboorte al geweten toen ze het vlekje boven zijn knie ontdekte; hij zou worden een Burrah Sahibi. This stands for Toewan Besar.’

Ondertussen is schoonpa ook verguld met het rode vlekje dat Els hem heeft gestuurd en telepatisch is aangeland op zijn wang. ‘Wat ’n dochter, wat ’n dochter! En dat nu Frits 24 jaar eerder in Calcutta het licht zag'. Pa is apentrots en ziet een glorieuze toekomst voor zijn zoon weggelegd.

Alle brieven zijn lyrisch. Pieter beschrijft hoe hij in de trein de regendruppels als parels over de ruiten ziet schuiven. Adolf neemt zijn lezers mee op zijn wandelingen door Londen en omschrijft de redenaars in Hyde Park en de Indië-gangers rapporteren over de hitte, conversaties en feesten aan boord. 


Een Dornier met 4 motoren, zoals Pieter beschrijft, heb ik niet in de archieven kunnen vinden. Het was een voorganger van de DO-X de grootste, zwaarste en krachtigste vliegende boot die in ’29 in Duitsland was gebouwd (met zes motoren!). Dit was een bezienswaardigheid, maar geen groot commercieel succes en zou na een aantal ongelukken (in brand vliegende staart) niet meer dan 3 exemplaren kennen. Het vliegtuig had veel weg van een cruiseschip, ook qua luxe. Er waren drie dekken. Het hoofddek had een rookkamer, eigen rookruimte, natte bar, eetzaal en zitplaatsen (voor 66 mensen) die omgebouwd konden worden tot slaapplaatsen - ik vind niets over deze plekken in de vleugel).

Het ‘Flugschiff’ stond uiteindelijk in een tentoonstelling totdat het bij een luchtaanval in de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...