Oktober 1930 (5); enge beestjes

De vader van mijn moeders kant beweerde vaak: "Een Trijssenaar is een matig mens," maar Pieter kan er ook wat van.

'Mijn van zorgen doorploegd gelaat zal ik niet meer rimpelloos krijgen, de welving onder mijn vierde vestknoopje naar de verkeerde kan zal ik niet meer in een inham kunnen omwerken, mijn grijze haren zullen den tintelende goudglans van vroeger wel niet meer ervaren, maar dat een matig dieet, zooals dat waar ik mijn corpus nu aan gewend heb, het gestel ten goede komt, geloof ik zeker. 8 uur: 1/2 karafje water; 10 uur: 1 kop melk; niet altijd, maar toch meestal 11.30 of zoo: 'n kop koffie; 1 uur: 1 broodje met een kop yoghurt-melk. 6 uur: 1 1/2 vischje of eten uit blik en voor ik in bed stap nog even 1/2 karafje water. Als ik nu nog mijn ziel op een even karig dieet kon zetten als m'n maag dan vonden jullie bij terugkomst in Rotterdam Pieter Deijs als pilaarheilige midden op het Calandplein.'

Ondertussen reageert Pieter op de brieven uit Indië.

'Gegriezeld heb ik van de volgende drie pagina's insectenbeschrijving. BBBBrrrrrrr!! Ik kreeg er jeuk van. Precies Britsch Indië. Daar heb ik ook zoo'n 12-centimeter 1000-poot uit huis gegooid en vraten de witte mieren stapels pakpapier door. De torren herinnerden me weer aan Zuid-Afrika. Daar lagen ze bij 50-tallen dood onder de booglampen van de Dynamiet fabriek*. Zelfs de sterkste schilden vlogen ze stuk tegen de lampen en palen. Precies hetzelfde tuig als door Frits afgebeeld. Laat ze nu nog zo harmless zijn insecten en reptiliën heb ik nu eenmaal gruwelijk het land aan. Het verwondert me nu nog als ik er over denk dat ik eens in staat ben geweest om een pet-cameleon er op na te houden. Die kroop dan met z'n slangenkoude lichaam op mijn hand en deed of mijn vingers boomtakjes waren, waar hij zijn gedrietande poot om heen kon slaan. En dan keek ie met z'n eene oog uit het raam en met het andere keek ie heelemaal naar achteren. Sies!'

Pieter reageert op Frits'relaas over zijn werk en werktijden tot 6 1/2 uur, als hij tenminste niet op tournee is. En dan de grootte van het gebied, bijna als de provincie Utrecht, en daarmee de tweede van het koninkrijk, met een redelijke aantal inwoners.'Frits, dat geeft je een verheven gevoel, hè! Mooi hoor!'

Dat is wel even andere koek dan aan het begin van Pieters werkzame leven.'Toen ik op 13-jarige leeftijd met een grote NUL aan kennis en evenveel ervaring aan de Spoorwegen kwam, zat ik 's morgens al om 7 uur in den trein op weg naar mijn werk en kwam den tr. van 12 uur 's nachts pas thuis, met EEN vrije Zondag in de 6 weken. Mijn God.......! Ik kan soms nu nog hevig in opstand komen als ik naga wat ik alzoo gemist heb.' Maar er zijn altijd mensen die slechter af zijn, zoals Juffrouw Bras, maar dan nog:'zielszorgen - ? Och, die heeft een blinde even goed als de ziende.'

'Keep it quiet' vindt Pieter, net als Frits, wat betreft de vrijmetselarij. 'Ik kan in mijn zaken ook niet rondbazuinen dat ik er bij ben, want dan was ik direct de helft van m'n klanten kwijt.' Of dat ook opgaat wat betreft zijn interesse voor Budda(h) en Omar Khayyan, blijft een vraag. Hij filosofeert er uitgebreid over en zit dan ook zomaar 5 uur achter zijn typemachine. 

Het lijkt erop dat hij een spurt neemt, omdat hij een aantal dagen naar Londen gaat om alsnog Adolf te bezoeken die daar 'een onbetaalbare training doorloopt én op het gebied van reclame én in het Engelsch én in wereldstadervaring'. Bovendien geeft hij er les in het Duits.

Groot lokaal nieuws is de opening van De Bijenkorf, ontworpen door Dudok. 'Dien eersten middag waren er 25.000 bezoekers.[...]Ik heb er vandaag eens met Van Werkhoven doorgewandeld. Er is 3 K.M. verkoopstraat als je alles achterelkaar zou zetten. Een gevaarlijke plaats voor koopzieke vrouwen. Het is een gedurfd maar modern frisch gebouw, dat best een sieraad voor Rotterdam mag worden genoemd. Wij gingen er om tien minuten voor eenen in en het was dik over half twee eer wij eruit kwamen. En we hadden als maar stevig doorgestapt en niet eens elke verdieping geheel bezocht.'

De "strootjes" uit Priaman zijn weliswaar met dank aanvaard, maar 'Tida mao, Me ne likey'. Die'stinkdingen'zijn te branderig en 'Als je er aan blijft trekken zijn ze zoo op en als je niet trekt zijn ze zoo uit.' 

* Omdat er in Zuid-Afrika en met name in Witwatersrand steeds meer mijnen werden geexploiteerd en er steeds dieper werd gegraven om goud en diamanten te winnen, ontstond er grote vraag naar dynamiet, ook voor andere doeleinden. De import daarvan was erg duur, dus werd er door De Beers Corporated Mines, met aan het hoofd Cecil John Rhodes besloten een 'eigen' explosievenfabriek te laten bouwen, in Modderfontein, Transvaal, deze werd in 1896 in productie genomen op een groot terrein ten noordoosten van Johannesburg. In 1953 zou hier een miljoen ton aan explosieven worden geproduceerd.Zie hier voor info