De brief van Frits aan Els, Esje, Sattiepattie, gaat nog door. Frits schrijft over de mentaliteit van vele mannen.. 'Dat verklaart natuurlijk de tallooze uitingen van ver doorgevoerd egoisme. Maar daar zullen we maar niet langer bij stilstaan. We praten er nog wel eens over, niet te veel, maar eventjes.
Er zijn belangrijker dingen. B.v. Esje! Hoe gaat het met je, zèg? Ik hoop dat je laatste briefkaart geheel juist was, waarin je zegt dat jij en de kinderen, ook Henk, gezond zijn. Mager misschien, maar dat is natuurlijk niet zoo erg. De zachte en mollige plekjes komen wel weer terug. Van Mevr. Nouhuys [?] hoorde ik dat ze nu nog maar 37 kg weegt. En die was zoo'n beetje van jouw postuur. Als je nu maar niet verzwakt bent. Een beetje slap is ook weer niet erg. Ik zal je wel verwennen hoor, Pattie. Zooveel als ik kan zal ik alles en alles voor je doen, dat is niet alleen een belofte, maar een plechtig voornemen. Ik realiseer me dat ik vroeger maar een klein gedeelte heb gedaan van wat ik van plan ben in de toekomst te doen. Ik moet probeeren in de komende 25 jaar aan je goed te maken wat in de afgeloopen 3 jaar aan jou is misdaan en om terug te doen wat je allemaal voor mij hebt gedaan in de eerste tijd, toen je nog vrij was. Wat ik allemaal precies ga doen weet ik nog niet, maar je kunt van één ding zeker zijn, dat is dat ik je op de handen zal dragen. Ik heb me in het eerste uur van de interneering 2 dingen voorgenomen:
1º Ze zullen me er nooit onder krijgen. I can take it.
2º Ik zal onder alle omstandigheden mijn humeur bewaren.
Nou Sattie, punt 1 is volledig geslaagd, en punt 2 met een heel enkele uitzondering ook. Ik ben sedert 10 maanden weer sector-commandant, net als in Djogja Benteng, alleen over een veel grootere groep, en dat van allemaal "hooge heeren" en die halen je wel eens het bloed onder de nagels uit. Toch heb ik maar één keer werkelijk m'n geduld verloren. En voor 't overige ben ik altijd, althans voor m'n eigen gevoel, volkomen mezelf gebleven, gelijkmoedig en "oppewèk"!! Tla, Nou, als ik dàt heb kunnen volhouden, dan kan ik zeker volhouden het volvoeren van een prèttige taak, een taak zóó heerlijk dat het mij een groot genot zal zijn hem uit te voeren, nl: het veel te houden van mijn eenige Esje, mijn Sattie te verwennen en haar in alles No 1 in mijn hart te laten zijn.
Zal ik nu ook een beetje van mezelf vertellen. Na Ngawi zijn we met 105 man naar de gevangenis Soekamiskin in Bandoeng gebracht.* 't Leek op een concentratie van "hooge" ambtenaren om ze af te voeren. Maar na 5 maanden werden we naar Tjimahi gebracht. In Soekamiskin en Tjimahi (8 maanden) dus totaal 13 maanden ben ik toko-boer geweest van de sectie van ruim 100 man. Toen zijn we overgebracht naar het Baros (vlak bij Tjimahi) en daar ben ik direct benoemd tot sector-commandant. Ik heb hier "het bevel" over 3 barakken. Barak 18 zit vol met ca. 100 pastoors. Brenger van deze brief is er een van. Barak 19 is gemengd: Leeraren, Hoofdambtenaren en particulieren en Barak 23 erge hooge Hoofdambtenaren/Directeur B.B., Dir. Financiën, P.G. enz. Met dit stel van ca. 300 man heb ik nu 10 maanden moeten omspringen. En zooals ik al zei, m'n respect voor het menschendom in 't algemeen en van Hooge Heeren en "Christelijken" in het bijzonder, dat toch al niet zoo bar hoog was, is er zeker niet op vooruit gegaan. Maar basta.
Inmiddels heb ik promotie gemaakt, als is dat allemaal nog "ontzettend" geheim. Ik ben benooemd tot A.R. en wat heelemaal razend is, standplaats Solo. 't Is een heele eer om door de Gouverneur te worden uitgezocht. 't Was vroeger al een deftige baan, want je bent zoo'n beetje Resident zonder den Gouverneur. Hoe het nu wordt weet natuurlijk niemand. Maar dat zullen we allemaal wel zien. Overigens loopt daar naast een heel ander plan waarover ik hier nog maar niks zal schrijven, maar dat erg aardig is als het doorgaat. Daar praten we nog wel over, Sattie.
De eerste zorg is nu dat we heelhuids bij elkaar komen. De gedachte daaraan maakt je ongeduldig, hè. Maar we hebben nu ruim 3 jaar gewacht en die paar dagen moeten er dan ook nog maar bij. Als je gelegenheid hebt te schrijven, adresseer dan zoo volledig mogelijk (zie mijn enveloppe) dan komt 't snelst terecht. Ik hoop dat er geen tijd meer voor je is, maar je kunt nooit weten.
Nu, Sattiepattie Esje, ik zal maar uitscheiden. Ik kan nog wel uren doorschrijven, maar dan heb ik misschien niets meer te praten (of wel?!) Ik eindig dus met tienduizend millioen zoenen. De gebruikelijke zoenplaatsjes moet ik natuurlijk allemaal weer opnieuw gaan ontdekken, maar ik heb een goed geheugen en weet nog wel zoo'n beetje van vroeger, Sattie-pattie-Esje, tot ziens en heel speodig. Zoen de kinderen en zelf nog duizend erbij voor jou, van je Fisje.'
* Fort Ngawi was van '40 tot '42 een interneringskamp voor NSB'ers en Duitsers en werd daarna een Japans interneringskamp, maar bronnen hebben het dan over '43. Een afbeelding van Soekamiskin staat bovenaan afgebeeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten