'Onder de "wereldschokkende" gebeurtenissen van de laatste maanden mag het geval "Geelkerken" niet worden vergeten.* De geheele zaak in "a nutshell" is deze: -Geelkerken leerde dat de slang in het paradijs (zie Genesis) niet daadwerkelijk heeft gesproken!Hierdoor is Geelkerken beroemd geworden en dat in 1926!Ik heb deze zaak even aan de vergetelheid willen ontrukken omdat het tot de waarachtige cultuur-curiosa van dezen tijd behoort. Zoo voorzichtig kon G. zich niet uitdrukken of de ketterjagers moesten op die slak zout leggen. Er werd een Synode te Assen bijeengeroepen, waarin na rijp beraad, onder Gods toezicht en de zegenende inspiratie van den "Heiligen Geest" het ultimatum aan G. werd gesteld dat hij binnen 24 uur met zijn handtekening zijn geloof moest bekrachtigen in een woordelijke opvatting van de H. Schrift.Geschorst uit zijn ambt had men hem reeds en voor het geval hij geteekend zou hebben lag er reeds een venijnige brief van "verbroederlijke" vermaning voor hem klaar!Hij heeft geweigerd en daarover is al sedert eenige maanden heel wat stof opgewaaid. De jongeren staan heel veel aan zijn kant. Toen er scheuringen in het kerkverbond te verwachten waren heeft men water bij de wijn gedaan en andere predikanten stiekempjes aangehouden.Wat een schijnheilige bende! In die kringen ben ik opgegroeid, gelukkig maar tot mijn 12e jaar, maar die jaren zijn dan ook grondig - excuse my language - verpest geweest. Calvijn had men bij zijn geboorte moeten smoren.Mijn dag begon met een lang ochtengebed, op mijn knieën, voor mijn ledikant. Voor mijn boterham moest ik opzeggen: -'O Vader, die al 't leven voedt - Kroon deze tafel met uw zegen - En spijs en drenk ons met dit goed - van Uwe milde hand verkregen - Leer ons voor overdaad ons wachten - dat we ons gedragen zoo 't behoort - Leer ons het heilige betrachten - Sterk onze zielen door uw woord - Amen!
Als ik mijn boterham op had dan kwam het volgende relaas:-" O Heer wij danken U van harte - voor nooddruft en voor overvloed - daar menig mensch eet brood der smarte - hebt Gij ons mild en wel gevoed - Ach, geef dat onze ziele niet - Aan dit vergank'lijk leven kleev' - maar alles doet dat Gij gebied[t]- En eindelijk eeuwig bij u leev' Amen!Hetzelfde programma 's middags voor en na de lunch, en nog eens hetzelfde 's avonds. Voor het naar bed gaan een ellenlang gebed weer op m'n knieën voor mijn ledikant, beginnende:" O, groote Christus, eeuwig licht - niets is bedekt voor Uw gezicht!"En ik snapte van al die hoogdravigheden niets en mijn ouders begrepen niet hoe zij hunnen heiligste opvattingen op deze wijze profaneerden.'
Maar dit is nog lang niet alles. Ik had n.l. juist den aanvalligen leeftijd van 6 jaren bereikt (1886) toen door Dr. Abraham Kuyper, de latere 1e Minister, Stakingsonderdrukker (1903) Hoofdredacteur v/d Standaard en van "De Heraut", toen in al zijn jeugdigen ijver en vuur een scheiding in de z.g.n. "Groote Kerk" bracht.** Dat was toen op grond van de toelating aan het "Heilig Avondmaal" van degenen die belijdenis deden zonder in het geloof enz. te voldoen aan de eischen die A.K. meende te moeten stellen. Een "Afgescheiden" Gemeente bestond reeds. Fanatiek waren ze. Mijn vader en de heele familie deed mee en iederen Zondag werd ik meegesleurd naar een of ander gebouw dat voor de samenkomst der "doleerenden" - de verstrooiden - was gehuurd.***Ik herinner me daarvan "Het Gebouw van den Werkenden Stand" "Frascati". Maison Stroucken op de Marnixstraat, tusschen Leidsche Plein en Leidsche Kade. Het heet nu anders.'****
* Hier meer over Johannes Geelkerken (1879 - 1960).
** Over de door god gegeven leider Abraham Kuyper (1837 -1920) kun je hier iets meer lezen.
*** Pieter stond aan de kinderschoenen van de doleantie. Lees hier maar.
**** Maison Stroucken is het huidige theater Bellevue. Toen het in handen kwam van de heer Stroucken (het had daarvoor een heren en dames sociëteit) was het vooral een vergadercentrum, maar er werden ook bokswedstrijden gehouden.
Het gebouw van den werkenden stand is De Doelen op de Kloveniersburgwal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten