Pieter graaft nog even door in de herinneringen aan zijn jeugd. Het is niet verwonderlijk, maar wel moedig dat hij zich daar op hele jonge leeftijd aan heeft ontworsteld, al lezen we natuurlijk alleen zijn kant van het verhaal, zoals hij hier vervolgt:
'Even fanatiek als de geheele actie was, werd er onder "de kleine luijden" waaronder deze beweging in de hoofdzaak zat, geld verzameld en werden er Bizondere Scholen gesticht. In die schoollokalen werd in het begin ook kerkdienst gehouden. Onder de eersten die gereed waren, was de school in de Planciusstraat. Al heel spoedig kwamen er kerken’ n.l. de Raamkerk, de Keizersgrachtkerk, de Funekerk en de kerk op de Kromboomsloot.Mijn vader nam me mee.Soms ook nog naar de avonddiensten. Dan zat ik zoo'n dominé aan te staren, ik begreep niets van zijn zalvend of opstandig gekavel, 's mans mond werd hoe lager hoe grooter, ik begon te knikkebollen en werd dan met een flinke stomp in mijn ribben weer tot "de liefde Gods" teruggebracht. Thuis aan de koffietafel kregen we de nabetrachting over de preek tot het tijd voor mij werd om naar de Zondagschool te gaan. Die was van 3 tot 4 of later. Daarvoor moest ik teksten uit mijn hoofd leeren voor mijn vader moest ik de correspondeerende "Zondag" uit de Heidelbergschen Catachismus opzeggen, Zoo waren mijn Zondagen EEN aaneengeschakelde (toen nog niet zuiver bewuste) marteling.Zoodra de eerste "School met de Bijbel" gereed was, moest ik dáár op. Dat begon ook al met een gebed van den hoofdonderwijzer (die naderhand naar Zuid-Afrika de wijk nam omdat hij onkuische handelingen pleegde met jonge meisjes; de eerste op hem volgende onderwijzer ging het even zoo. Het waren resp. de H.H. J.C. van Eijken en Boegmans; de Heer Meyer, hoofd van een andere dergelijke school ging het even zoo; een der eerste doleantiepredikanten "hièld het" met zijn barbier. Die domine hing zich op! En zoo gebeurde er meer.Na het gebed werd een psalm gezongen. - Gezangen waren uit den booze - Om 12 uur sloten wij en om 2 uur begonnen wij weer met een psalm. Om 4 uur eindigden wij met een psalm en dankgebed.Bovendien werd er 's morgens op school een hoofdstuk uit den Bijbel gelezen. Thuis had ik dat na het avondeten nog eens en dan nog "bijbelgeschiedenis" als schoolvak.Was sagen Sie dazu?Religion with a vengeance!Fed up with it, fed up with the hypocrisy of the whole thing. I hate religion down to my very marrow. Every fibre within me is saturated with a red-hot hatred against all dogmatic creeds. I despise every religious professional charlatan. The liars! Selling Gods word for money. The name given to these jobs in England is very appropriate. It is calles " a living" Damn them!Dit is mijn lijdensjeugd slechts heel verkort aangestipt. Vraag nièt wat daar alles aan vast zat. De beklemming van een Wakend Oog eens Wrekenden Gods steeds op je jonge jongensziel gericht, zonder een sprankje liefde of medegevoel. De leer van de "uitverkiezing" als een nachtmerrie steeds bij je. Die vervloekte "predestinatie" die mijn jeugd heeft verzuurd. Slaag en straf bij het niet vlotte opzeggen van onbegrijpelijke zware frasen als de Catachismus. En dat alles dag in, dag uit, van het opstaan tot het naar bed gaan, Zondags nog erger - nooit vrij van den last, moreel ondergaand in boetegevoel en schuldbesef - in zonde ontvangen en geboren -Voor al diegenen die het leven der jeugd en der menschen later, op deze wijze beangstigen, bederven en verpesten hoop ik dat er een HEL is, een speciaal heetgestookte HEL van 6000°.Amen!'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten