Mei 1936 (4); door den goddelijken gootsteen

Eindelijk is er dan weer een brief uit Indië. Het lijkt erop dat er in de tussentijd ook echt niet gechreven is, want Els laat weten dat ze nog maar even de vliegpost gebruikt, omdat het nieuws anders zo lang uitblijft. Intussen zit het gezin in Manindjau (zo wordt het inmiddels gespeld) en gaat alles goed.

'Wel merk ik drommels goed dat hier voor Fisje veel meer te doen is dan in Bangkinang, maar dat vindt hij juist prettig en hij komt met echte eetlust thuis, wat de laatste tijd in Bankingang juist te wenschen over liet. We eten nog steeds in de voorgalerij, omdat Fisje nu eenmaal opeet watie opgeschept krijgt en dus meer eet dan wanneer hij zelf moet nemen aan tafel, waar we alleen zitten als er gasten zijn en daarvan ontbreekt het ons niet.'

Allereerst was de pianostemmer er, die het hele instrument heeft nagekeken en gestemd. Dat was hard nodig, maar ook erg kostbaar. Het kwam op 30 gulden voor het uit elkaar halen en het stemmen kostte nog eens 17,50. Maar nu is hij dan ook 'puik in orde' en het is de eerste keer dat 'ie in Indië onder handen is genomen. 

Zaterdag is er bezoek gebracht aan Fort de Kock; het bleef tot na middernacht gezellig en op zondag is er een tegenbezoek aan Manindjau afgelegd, dus ouders en kinderen zijn weer bijgekletst en -gespeeld. Voordat er wordt gezwommen, wordt er taart gegeten, er is saté van wel drie kippen en een rijsttafel. 

Samen met familie De Jong, 'tusschen 2 haakjes ongelooflijk aardige menschen', gaat Els boodschappen doen in Padang, dat is zo te lezen al in voorbereiding op de komst van PaMa! Frits zou ook meegaan, maar hij moet op tournee en is vervolgens druk op kantoor. 

'Ik heb natuurlijk een reuze lijst van boodschappen en verheug me er echt op. We gaan echt op stap, want de kinderen gaan niet mee. Bobbie krijgt nu nog de 2 eerste voedingen van mij en morgen moet hij de 2e voeding iets anders hebben. Het is veel beter dat 'ie thuisblijft rustig, want in de eerste plaats is het voor 't kind een reuze gesjouw en in de tweede plaats een eigen handenbinder. Ik wil het heele huis van kleeden en gordijnen voorzien + de noodige andere boodschappen dus we hebben onze tijd wel nuttig te besteden wil ik klaar komen.'

Els vertelt over haar verjaardag. Ze heeft van Frits 20 gulden gekregen.

'Nou, de volgende dag kwam me nog een verrassing: een petroleum fornuis met een oven! Spiksplinternieuw!!! Fijn hè, en m'n cake rijst er zoo mooi in, kunnen we nog plezier van hebben hé Ma?'

De ouders van Els zijn ook bezig met hun aanstaande vertrek. 

'Pa besprak al plaats op de Scharnhorst, het begint nu al echt te worden, reuze fijn hoor.* Nu hoop ik maar dat het huisje zoo gauw mogelijk verhuurd zal zijn, dat is voor jullie ook het prettigst en kun je de resterende tijd in het buitenland doorbrengen. Wij zijn tegen die tijd piekfijn ingericht. Dat laat nu nog wat te wenschen over, iedere keer komt er weer een meubelstuk uit Fort de Kock. Het meeste hebben we gehad aan Rijk der Vrouw en het boekje dat ik Annie bestelde.'

Els bedankt nog voor de brieven van PaMa en Katy die ook weer briefkaarten stuurde waar Henkje mee verguld is. 'En vader ook veel dank voor den geregelde gezellige brieven we beginnen een beetje begrip te krijgen van het leven daar.' 

Frits vult de brief van Els nog aan.

'Henkje loopt den heelen dag rond met dat leuke kleine ijzeren helmpje dat vader ons in de Portugeesche krant stuurde [we lazen over dit gedenkteken]. Hij vindt dat het een oorbel is en probeert iedereen te bewegen de speld ervan door z'n oor te steken.'

Frits heeft zelf geprobeert de krant te lezen, maar vindt dat Portugees toch 'helsch moeilijk'. Maar hij kan zich voorstellen dat de leermeester het ook niet makkelijk heeft met het Engels. 

'Schip en Sheep, Chip en Cheap en verder die 4 onderling verwisseld is ook niet erg eenvoudig. De Inlandsche kinderen hier maken nog 'n soort fout met onze korte i. De Eur. onderwijzer (onze buurman), hamert er geweldig op, maar ze zeggen nog steeds tenniesbal. Een paar dagen geleden kwam hier een Zwitser die mij in het Engels aansprak en vroeg: "Can I taking some photograph's here?" Nou, wat mij betreft kon hij ze taking. Later spraken we over fotografeeren en toen noemde ik een Duitsche vakterm, hetgeen voor hem aanleiding was om te vinden dat ik "uitstekend" Duitsch sprak, van welke taal hij zich liever bediende, zijnde dat zijn eigen. 't Geen we deden. De man was opgetogen over ons Meer, dat niet voor de Zw. onderdeed. 't Is ook werkelijk buitengewoon mooi. De zonsondergangen zijn elke dag anders. De hemelsche schilder legt aan het eind van de dag zijn palet, waarmee hij den heelen dag gewerkt heeft aan alle kleuren van boomen en bloemen, terzijde, en zijn knechtje wascht het schoon. Het mengsel van kleuren loopt dan door den goddelijken gootsteen en kleurt ons firmament van teer blauw tot hard oranje, van zachtgeel tot vermiljoen. 't Klinkt wat prozaischer dan het bedoeld is, maar jullie snappen hoe 't zijn moet.'

Maar PaMa zullen het hopenlijk snel met eigen ogen kunnen zien. Ook Frits hoop dat hun huis snel verhuurd zal zijn. En als variant op 'een gezonde geest in een gezond lichaam' eindigt hij (mede in verband met de nieuwe stek van vader) met 'een gezellig mensch schept zich een gezellig huis.' 

* Ik neem aan dat de Scharhorst het schip van de Norddeutsche Lloyd is dat tussen Nederlands-Indië en Europa voer. Er is ook een Duitse slagkruiser onder die naam, maar die kwam pas in 1936 gereed en had vast alleen militairen aan boord. En ja hoor, daar schrijft Frits onderaan zijn brief: 'Die Duitsche booten moeten heel goed zijn.'

De foto hiernaast is van een spelletje dektennis op de Scharnhorst.

De foto bovenaan is genomen aan het meer van Manindjau, met het echtpaar De Jong, maar hij is wel van een paar maanden later (oktober '36).