Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. Het gaat hier om een deel van de geschieden

Mijn foto
Amsterdam, Noord-Holland, Netherlands
Als schrijver van dit blog ben ik maar een doorgeefluik. De informatie komt van foto's en brieven van Pieter Deys (1880-1945), de vader van Katy (1904-1977) Frits (1906-1949) en Adolf (1908-1940). Pieter was getrouwd met Sophia Draaijer (1872-1932). Frits trouwde met Els Nelson (1908-2004). Zij kregen 4 kinderen, mijn vader Henk (1932-2023), Willem (1934? als baby overleden), Bob (1935) en Els (1937).

maandag 13 juni 2022

November 1936 (9); verheffend, onderhoudend en leerzaam

'alle lettertjes die jullie hier zien hebben een pijnlijke geboorte gehad', schrijft Pieter, die niet alleen een zware verkoudheid heeft, zo eind november, maar ook een zere nek en schouder. 'Het kan een ontstoken spier of zenuw zijn of de aankondiging van een negenoog of steenpuist.'
Elke beweging doet pijn, maar Portugese dokters vertrouwt vader niet. 
'Trouwens, ik vertrouw hier op gezondheidsgebied niets, maar dan ook absoluut niets, en niemand. Behalve de primaire gevallen is er hier zóóveel hereditairs dat ik me niet aan een onuitgekookt lancet of vuile spuitpunt zou durven wagen. Ich danke!'
Naast krissen en wajangpoppen heeft Pieter een foto van Katy (met kat) en een Hollands molentje aan de muur hangen, naast een kleine scheurkalender.
'Met dat laatste ding heb ik nog al eens discussie. Op de achterzijde staan meestal moppen uit de ark van Noah, dikwijls fout of slecht gedrukt Vlaamsch en aan de voorzijde een of andere wijsheid als 'n koe of 'n aanvechtbaar stukje filosofie. Zoo stond er op het blaadje van Donderdag, 19 November: - "Honger hebben en smakelijk eten; wat kan een mensch méér verlangen om gelukkig te zijn." Nou, aan die redenatie van Bartje mankeert nog wel zoo het een en ander. De dag daarvóór verkondigde mijn Orakel van Delphi: - "De goederen dezer wereld zijn als sneeuwvlokken, die de oogen verblinden en spoedig smelten". Tegen al zulke ketterijen steek ik in m'n eentje heele redevoeringen af. Zoo'n paar dikke sneeuwvlokken zouden me best van stade komen en de andere redeneering is nog minder dan dierlijk. Zelfs in een krokodillenpark zag ik laatst op 'n prentje, proberen ze de dieren nog met een glijbaan afleiding te bezorgen tegen de verveling; om van de vele andere roerselen des menschelijken gemoeds nog  niet eens te gewagen.
Soms zijn de korte preekjes besjes-hofje-achtig innig. Op de 20ste luidde het woord ter overdenking: - "Het evangelie doorgronden is tot de diepte diepten van 't menschelijke hart doordringen." Jawel, juffrouw  Kalker; wat heeft dominé weer mooi gesproken vanmorgen.* Mijn hemel, wat 'n larie. Inderdaad: "zalig zijn de armen van geest!" Zie verder mijn overleden vriend Mattheus. En geef mij maar Dr. Freud.'
Katy schrijft geregeld en gelukkig is er het verjaardagverslag van Henkje. Hij is blij dat het stempelkussen 'nu ook nog dienst heeft gedaan.'
'Ja, wat is alles veranderd. Mijn mooiste cadeau, toen ik 'n jaar of zeven was, bestond uit een doosje met een laagje watten, waarin een paar eendjes en vischjes van blik plus een magneetstaafje. (30 cent) Die mocht ik dan Zondags als ik zoet was geweest en ik geen teksten of catechismus had te leeren of naar de kerk of Zondagschool moest, door een waschkom heen en weer sleuren aan hun eveneens gemagnetiseerde snavels of bekken. Verheffend, onderhoudend en leerzaam!'
Met beestjes in een waskom, kan de oude Pieter nu nog niet spelen. Het 'saneamento' is zogenaamd 'KLAAR" maar de watertoevoer is nog niet geregeld. Dat kost diverse telefoontjes (die hij láát plegen) en bezoeken van loodgieters.
'toen ik vroeg of alles in orde was, kreeg ik ten antwoord: pronto! 't Was 5 uur. De kerels holden de trap af en toen ik ging kijken naar mijn nieuwe geluk van water en 'n W.C. was wél de aansluiting gemaakt, maar water: ho maar!'
Pieter weigert natuurlijk een briefje te ondertekenen dat alles in orde is (meter doorgeblazen, zuigertjes vervangen). De volgende dag komen er nieuwe mannen die de bij montage verstopte buizen repareren. En jawel: er is water.
'Maar wat nóg niet werkt is het waterreservoir boven de W.C. Daar zal nog wel een hartig woordje en poosje overheen gaan.'
Ondertussen spoelt Pieter met een emmer het toilet door. De werkster is al een paar keer geweest om schoon te maken.
'De slaapkamer kan ik helaas niet verplaatsen, zooals ik gedacht had, want ik heb achter geen plaats om m'n leeslamp in te schakelen en in slaap raken zonder lezen gaat tegenwoordig heelemaal niet meer.' 
We hebben al een tijdje niet gehoord over de taallessen, maar die gaan wel gewoon door. Er zijn 'allerhande verwikkelingen die de animo weer een poos verstoren tot ik aan het gehaspel weer gewend ben', maar de werkwoorden staan toch heus weer op het netvlies. 
'Er zijn VIER vormen waarin je kunt zeggen: ik was en wij waren. Om straal mesjogge van te worden. En dikwijls weer klinkt het taaltje zoo on-áf. Als je wil vragen: wat heb je of wat scheelt er aan, dan is dat: o que é que há. Letterlijk: het wat is wat hebt? Uitgesproken oekke-ekke-á. Wat het zoo moeilijk maakt is dat je niet van Hollandsch, Duitsch of Engelsch een zin kunt vertalen. De zinsbouw is zoo heel anders. En al dat open geduvel zonder medeklinkers doet ook zoo onbeholpen aan. Maar elken dag een draadje zal dan toch eindelijk wel in 'n jaar 'n Portugeesch hemdsmouw worden.'
Er is ook goed nieuws, natuurlijk.
'Eindelijk ook is mijn voornaam in het Huis van Oranje terecht gekomen, zie ik aan de verzameling voornamen van Prins Bernhard. Gelukkig. Gezien dat we in Nederland een speciale God van Oranje hebben valt er allicht van den goddelijken zegen-regen op het Huis van Oranje ook 'n druppel op de P. in Oporto. 't Zal tijd worden. Mijn grootmoeden zei altijd van me: een kind van zóóveel gebeds kan niet verloren gaan. Nos esperemos.' 

Intussen doet Pieters schouder zo'n pijn, dat hij niet verder wil schrijven. Met een referentie aan het bevoorrechte Holland, omdat er alweer een derde Nobelprijs naar een (Hollandse) chemicus gaat ('Uit het krantenartikel heb ik getracht aus zu knobeln waarvoor het eigenlijk was, maar het gaat wel een beetje boven m'n pet'**) komt Pieter met de beste wensen, of wel: 
'H.Z.V., gezondheid, geluk en alles wat jullie jezelf kunt wenschen hoop ik van harte dat jullie deel mag zijn in het jaar dat weer voor ons ligt, waarbij een speciale 'verticale' ter bezegening.'

* Juffrouw Kalker refereert waarschijnlijk aan het amusementslied Juffrouw Kalker en Juffrouw Smit. De beginregels zijn zo: 
'M'n buurvrouw uit de straat/ Is een mensch dat heel graag praat/Haar naam is Juffrouw Kalker/Ze woont naast Juffrouw Smit/ KOojmt Juffrouw Smit voorbij/begint de roddelarij...' Alle volgende coupletten beginnen met 'O Juffrouw Kalker (2x).'

** Peter Debije (1884-1966) ontving de prijs voor zijn verdiensten op het gebied van de moleculaire structuur door onderzoek naar dipoolmomenten en de diffractie van röntgenstralen en elektronen in gassen. Ik begrijp wat Pieter bedoelt. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1880-1945; Pieters cv 1893-1915

Het is weer eens tijd voor een update van de informatie rond Pieter Deys. Ik probeer zijn 'werkzame' leven op een rijtje te zetten e...