We gaan in dit blog (helaas) een nieuwe fase in. Er zijn geen brieven van Els en Frits meer, tot in 1940, vanuit Pontianak. Het is, zoals Katy ook al schreef, niet zo gek dat er in deze aanomende periode geen brieven komen, omdat Pa en Ma in aantocht zijn en gelukkig zijn daar wel foto's van die ik zal delen. Maar wat er zoal gebeurt aan die andere kant van de wereldbol, zullen we waarschijnlijk moeten opmaken uit de doorslagen van de brieven van Pieter, waar ik nog wel een stapeltje van heb. Om te beginnen op 17 december.
De kerst komt eraan en dat is in Porto goed te merken. Natal doet de familie misschien denken aan die provincie in Zuid-Afrika,
'maar daar bestaat op het oogenblik geen ander Portugeesch verband meer tusschen dan dat, als ik me tenminste niet vergis, Natal zoo gedoopt is door Vaco da Gama omdat hij daar tegen kersttijd landde. En daarmee is meteen de aap uit de mouw. Men bereidt zich hier voor op het aanstaande kerstfeest. De kranten staan vol advertenties over de nuttelooze dingen dien men elkaar kan geven, met hier en daar een nuttig voorwerp er tusschen in. Xmas, heeft een cynicus gezegd, is a time for buying things you cannot afford for people who don't want them. Maar intusschen is het toch maar een verbazend aardig feest, net als 't Hollandsche St. Niklaas. Elke winkel-etalage maakt reclame voor 'Natal'. 'n Artikel waar men hier veel en heel mooi werk van maakt, is dat van gewatteerde dekens of met dons gevuld, in elk geval zijn 't prachtstukken. De minste kost dan ook al 300 Escudos. En 't is hier een bruikbaar artikel! Ik vul tenminste m'n niet-gewatteerde gordijnen tegenwoordig aan met m'n winterjas 's nachts.'
Pieter houdt het vol, omdat hij zich in de nabije toekomst snel meent te verplaatsen naar Madeira. Hij heeft inmiddels het adres van zijn kennis ontvangen en direkt een brief verzonden.
'Ik ben schuw benieuwd naar het antwoord dat ik krijg.'
Heel gemakkelijk zal het nog niet gaan, want vanuit Oporto vertrekken er geen vrachtboten naar Madeira, alleen kleine kustvaartuigen en daar kan geen inboedel bij. Dat betekent dat Pieter met de trein naar Lissabon zou moeten reizen en zijn spullen als 'vrachtgoed' moet laten versturen en dat kost een lieve duit, naast nog een overnachting in de hoofdstad ook.
'Enfin, komt die tijd, komt die zorg. Als ik hier maar vandaan kom.'
Wat het nieuws vanuit Portugal betreft, is er niet veel om over te spreken.
'Als je hier de kranten zoo dag voor dag volgt, dan behoort er ongeveer geen enkele "Marxist" meer in leven te zijn en heeft men hem zoowat alle krijgs- en levensmiddelen voorraden, plus tanks, etc. afgenomen. Ze weten elke dag precies hoeveel dooden en zelfs hoeveel gewonden de "rooden" hebben, maar van verliezen of tegenslagen der "nationalistas" staat geen woord. Aan zoo'n berichtgeving hecht op 't laatst de eenvoudigste ziel hier geen waarde.'
Maar over het wereldnieuws is nog wel het nodige te schrijven:
'Wat een emoties brachten de kranten deze week! De koning afgetreeden, K.L.M. vliegtuig verongelukt met veel dooden, M.A.G. v.d. Leeuw (broer van Kees jullie wel bekend) met z'n vliegtuig in de Waalhaven vergaan, Pirandello dood enz. enz. * Van die speech van den koning, zoo haspelend als ik die in het Portugeesch kon volgen, kreeg ik een draaiing in m'n maag. Wat een drama! En nu is het nog de grootste vraag of die geestige vrouw, die zich gegeven heeft aan een man gehuld in purper, met 'n koningskroon én 'n keizerskroon, zonder de praal en de romantiek daarvan geboeid zal blijven door een min of meer prozaisch hertog van Wallis. (Wallis is good by the way!) In het andere geval, wat een vracht op een paar tengere schouders om een man al de glorie en de macht en het aanzien van den grootsten koning-keizer der wereld die hij aan haar voeten heeft gelegd, te vergoeden. In gewone alledaagsche levens komt het ook voor dat men zich ter wille van de vrouw zijner keuze van alles en iedereen vervreemdt, maar dít is toch wel héél enorm! En als nu het verleidelijke van het clandistiene er niet meer is, en de honger naar dat wat je niet hebt is verzaadigd........? Ik hoop van harte dat ze het geen van beiden zullen berouwen.'
* Marius Adrianus Gabriël (Dick) van der Leeuw, was een vennoot van Van Nelle. Hij was een vervend vlieger, maar verongelukte op 3 december toch zijn vliegtuig in dichte mist neerstortte bij de Waalhaven. Hij staat op de fotobovenaan links. Kees, zoals Pieter schrijft, is waarschijnlijk Koos, de theosoof. Hier wat meer informatie over Dick's levensloop en carrière.


Geen opmerkingen:
Een reactie posten