Het is 18 november en Frits neemt de pen ter hand om - in minuscuul handschrift, met een redelijke regelafstand om twee zijdes te kunnen beschrijven - aan een uitgebreide brief te beginnen die zijn vader op 5 december (zijn 56ste verjaardag) zou moeten bereiken. Het kost de zoon 7 kwartier en pijn in de duim, maar dan heb je ook wat: 6 1/4 velletjes vliegbrief! Dat heb ik nog niet eerder in 'mijn' archief aangetroffen. We leren er in ieder geval weer het nodige van. Allereerst de beste wensen; het moet lukken om die op tijd in Portugal te krijgen, op vadres' adres met de werkzaamheden aan het riool mogelijk nog in volle gang.
'Ik geef dus mezelf een goede kans om vrijwel precies op 5 December met een "sonny" smile het opgengebroken Largo Cais das Pedras te komen opstappen om aldaar deze brief als een large case zwaar beladen met goede wenschen aan Petrus die aldaar hoog boven de steenen troont af te leveren. Dat ik de nieuwe toon van je optimisme uit je laatste brief graag gegrond zie op de werkelijkheid, m.a.w. dat je zult slagen in je opnieuw opgezette plannen (whatever they be) is misschien een wensch die hoewel niet luid-schallend over: veel dit en het allerbeste van dat en weinig van weer wat anders, in zooverre niet van practischen zin ontbloot is dat het je behalve je boterham ook het gevoel geeft geslaagd te zijn. Natuurlijk blijven die beste wenschen evengoed van kracht, maar dat hoeft niet telkens herhaald te worden. Als je er iets aan had zou ik zeggen: Ik drink er op dien dag een borreltje op. Maar dat geeft je misschien alleen maar hartzeer dat je er niet bij kunt zijn. In elk geval zal ik dien dag nog eens een beetje extra aan je denken. Jammer dat dat geen zooden aan den dijk zet; en nog jammerder dat we geen tastbaarder vorm van medeleeven kunnen zenden.'
Het wordt nu duidelijk dat Frits en Els al langer maandelijks geld (Frits schrijft over 'maandelijkste aandacht') sturen aan Pieter. Dat wisten we wel, er is sprake geweest van postwissels van F 25,-. Hoeveel het inmiddels betreft, mogelijk hetzelfde bedrag, wordt niet vermeldt, maar Frits schrijft wel dat zijn vader zich er geen zorgen over hoeft te maken,
'want we komen er zonder dat geld toch ook al kunnen we voor ons verlof niet sparen, we hebben deze maand door allerlei omstandigheden een reuze dure maand gehad, en zitten speciaal nu een beetje krap. Dat brengt me tot een ander punt. Over krap zitten kun je natuurlijk behoorlijk meepraten. Maar het ligt helaas boven ons vermogen je ruimer te bedanken dan we op het oogenblik doen, hoe graag ik ook zou willen. Nu de gulden gedeprecieerd is zul je nog minder met dat geld kunnen doen dan voorheen, maar verhoogen kunnen we het niet. Hoewel huishuur en belasting niet verhoogd zijn is toch het leven wat duurder geworden zoodat we can just manage to make ends meet. Laat nu niet de meening bij je postvatten dat we ons veel moeten ontzeggen, want dat is absoluut niet de bedoeling. We hebben een radio en een leestrommel en zouden zonder die twee luxen ook kunnen leven. Verder veroorloven we ons van tijd tot tijd een bioscoopje, eten, drinken, rooken, en kleeden ons goed. Dus dat van "eindjes die bij elkaar komen" is niet zoo tragisch. Het beteekent alleen dat we, met wat we onszelf aan luxe wegens gemis van samenleving in Holland hebben toegedacht kunnen leven zonder schulden te maken voor den tijd dat we met verlof hopen te gaan. Maar ook dat komt terecht als ik salarisverhooging krijg. Dan moeten we dat tekort maar weer inhalen. Dit alles om uit te leggen waarom we niet wat royaler {kunnen zijn}. Ik zet kunnen tusschen {} omdat het natuurlijk wel zou kunnen met opoffering van de luxe, maar we zijn zooveel egoist om ons dat niet te ontnemen. Enfin, je begrijpt wat ik bedoel. Zal ik er dan maar over ophouden?'
Verderop in de brief volgt echter nog een opmerking over het geld.
'Je manu-propria onderschrift [dit ontbreekt in de doorslagen] hoeft je, zooals ik zooeven al zei, geen groote zorgen te baren. 't Eenige is dat we deze maand wat krap zitten en dus op het moment niets kunnen sturen. Maar Esje stelde zooeven voor om dan maar even uit te stellen en dan gaat er met de postwissel van December een extra-tje mee.'
De rest van de brief volgt.

Geen opmerkingen:
Een reactie posten