1932/'38/'39/'40 (Adolf); bek-moe

Op 25 juli 1932 schrijft Adolf aan zijn zus:

'Lieve Katy,

M'n eerste brief, alhoewel nog een beetje schokkerig, niet minder onleesbaar dan gewoonlijk. En Katy, nu moet ik je toch eens bedanken voor alles wat je voor mij gedaan hebt. Al de beroerde angst en moeite die je gehad hebt. Ik zal 't nooit vergeten. Wel bedankt voor al je geschrijf en so up to date door de luchtpost. 

Vandaag is 't de 26ste. Gisteren voor 't eerst in een rolstoel gezeten van 6.00 tot 7.30. Ik was wel bek-moe maar voelde toch klaarder in m'n hoofd.

Mag echter pas Woensdag, dat is dus morgen een eindje loopen. 

Helaas is m'n rechter-oorvlies gebarsten door het bloed dat eruit is gekomen. Ik weet niet of dat zal terechtkomen. Ik hoop 't want ik kan rechts slecht hooren, en 't suist voortdurend. 

M'n kantoor betaalt twee weken salaris en dan basta. Sorry, maar beter voor m'n dignity. I don't need to feel obliged now, maar 't heele geval zal mij £ 30,- kosten. 

Zuinigheid met vlijt is de leus. Voor een heele tijd zal ik mij kalm moeten houden, dat gaat dus goed samen. 

Zeg Ka, nu zie ik weer sterretjes en houd ik op. Ik zal vader ook schrijven. En kan jij alles aan Els en Frits schrijven dat kan nu wel, deel reuze poen. Hsrt. gr. aan Tante To en al de anderen.'

Aan de rand is geschreven: 'Kindest regards from the nurses day and night.'

Helaas kan ik nergens vinden wat er met Adolf is gebeurd. Een val misschien? Wel gaat hij in september van dat jaar met zijn vader naar Brussel, dus dan lijkt hij volledig hersteld. In de diverse onderlinge brieven wordt verder nergens over dit voorval gerept. 

Een mysterieuze briefkaart van Adolf aan Katy op zaterdagavond 25-6-1937 luidt:

'Dear Katy, Nothing has happened so far. Of course you may get a wire on Sunday. Daisy's feeling fine and we hope that tomorrow's the day. Thanks for returning the case. I'm busier than usual, because my grouphead's gone to America for 2 months. Bye, we'll let you know the moment we know. Love from us both, Adolf.'

Je zou denken dat Adolf hier aangeeft dat Daisy op het punt staat te bevallen, maar zij heeft dan al krap een jaar eerder het leven geschonken aan dochter Caroline Merula. Mij is niets over een tweede kind of miskraam bekend. 

Op 9-9-'38 schrijft Adolf ook een briefkaart aan zijn zus. Het is een kaart van een 'Aerial View of the Modern Block of Flats by Lubetkin & Tecton', zoals achterop staat gedrukt. Er blijft niet veel ruimte voor schrijverij over, maar goed. Omdat Katy inmiddels in Dublin zit en Adolf in Highgate gaat wonen en mogelijk omdat zij in hun jeugd veel Engels kunnen hebben gesproken, is de communicatieook in die taal.

'Dear Katy, 

'All' well, thanks for your writings and wirings. Our new address is printed on the front of this card, only add flat H. I'm moving in on the 15th of this month. Daisy later. Then Daisy will go away to the country of some weeks and so may I. Can't say yet. Have a lot of work. Bye Bye, Love Daisy, Caroline Merula, Adolf'

De volgende corrspondentie is een brief van augustus 1939, geadresseerd aan Mevr. Tresfon-Franchimont 376 Valkenboschlaan The Hague Holland.* 

'Dear Aunt Mia,

Many many thanks for your wonderful birthday letter, Sakkes, het was a lange brief. Ja, met ons drieën gaat het uitstekend.'

 Hij schrijft dat Daisy met Caroline naar een oom in de buurt van Stonehenge is geweest. Caroline heeft al 7 tanden, maar kan nog niet lopen. Adolf stuurt wat reeds verouderde foto's mee. 'Toen Frits hier was heeft hij ze genomen. Caroline was toen 10 1/2 maanden oud, nu bijna 14 maanden.'

Er is geen algemene dienstplicht, schrijft Adolf verder. 'Als de oorlog uitbreekt dan zit ik ervoor, natuurlijk! Ik ben Brits onderdaan.' Van het plan om in een paardenregiment dienst te nemen, ziet hij weer af, maar met de diverse scenario's die Adolf schetst, is het wel duidelijk dat hem een oorlog onvermijdelijk lijkt.

'Hier in London worden reusachtige preparaties gemaakt. Zij hebben nu ballonnen in ongeveer 200 verschillende gedeelten van de stad.** In tijd van oorlog worden alle kabels naar de ballonnen geelectriceerd. Dit wordt gedaan om 't onmogelijk te maken voor vliegtuigen om laag te vliegen. Het is veel moeilijker om laag-vliegende vliegtuigen neer te schieten. Well, we'll see what happens. My biggest worry is what will happen to Daisy and Caroline. Daisy has joined the land-army. Dat betekent dat gedurende de oorlog gaat zij op 't land werken. Koeien melken, hooien etc. Aunt Nell is een taaie. Ik heb haar zojuist geschreven.'

Dan sluit hij de brief af met 'laten we allemaal maar voor het beste hopen.'

Aan de achterkant van de envelope staat geschreven: "Laatste brief van Adolf voor zijn dood in Oct. 1940.'

Maar dit is niet zijn laatste brief in mijn archief.  Er is er nog een van maandag 26 februari 1940, gescheven op kantoor en gericht aan Katy (geheel in het Engels). Hierin begint de broer zijn zus te bedanken voor het toezenden van de boter en ook nog de kerstcadeaus. Adolf wist niet dat het mogelijk was vanuit Ierland boter op te sturen, maar het was een fantastich cadeau. Hij heeft zelf een goedkope Kodakcamera gekocht om wat foto's van Caroline te maken, en gisteren, een geweldige dag, maakte hij er meteen 4. Ze zijn verder begonnen met het omspitten van de tuin, om er sla te gaan planten. 'The allotment we'll use for potatoes and cabbages etc.' 

Dan vraagt Adolf zijn zus of zij misschien iets meer kan vertellen over Hertzog die moeder (Sophie) in de gevangenis heeft ontmoet.*** Hij had het hierover met iemand, maar kon geen details geven, dus hoort hij graag van zijn zus in welke partij deze man zat en welke rol vader in die tijd vervulde. Het zou interessant zijn meer te weten, maar de rede daarvoor schrijft Adolf liever niet in een brief. Of er gecensureerd wordt of niet. Nou ja, het is niet zo belangrijk, maar zou wel eens van pas kunnen komen. 

Adolf is blij voor zijn zus dat ze 'the lowlands' is ontsnapt. Hij denkt niet dat Holland bezet zal worden, maar de spanningen zijn er toch wel erg groot. 

Het gaat voorspoedig met Caroline, die het op het platteland fijn vindt en erg van boter houdt. Ze spreekt een paar woorden en vindt het fijn in het koude weer bij haar ouders op de kamer te slapen. Daisy voelt zich gelukkig minder alleen, nu het weer beter wordt. 'It is quite a strain though living there all by herself.

Well, Bye, love from Daisy, Caroline and your Adolf.'

Het lijkt erop dat Adolf in London is om te blijven werken, terwijl Daisy met haar kleine meid ergens buiten een plek heeft, daar bevindt zich waarschijnlijk ook die tuin. 

* Nu is er sprake van tante To, en hier tante Mia. Wie is deze dame? Is het Marie Jeanne Nicole Franchimont die in 1903 op 27-jarige leeftijd met Joseph Tresfon trouwt, dan 43 jaar? Hij zal in 1929 overlijden. En is dit de J. Tresfon die technisch directeur wordt van de Rotterdamsche Garacinefabriek?

Tante Mia staat op de foto samen met Katy, augustus 1932 in Den Haag. Mevrouw Tresfon is ook bekende van PaMa, zoals we al hebben gelezen. Is zij familie van 'ons' of betreft het hier een goede kennis die met 'tante' wordt aangesproken? 

** Over de barrage balloons of blimps hier meer. 

*** Doelt Adolf hier op James Barry Munnik Hertzog? Deze was inderdaad politicus in Zuid-Afrika, maar ik vind niets over een gevangenis. Nu kan dat een bezoek zijn geweest natuurlijk. Lees hier meer over deze man.

In mijn archief zit een brief gericht aan Sophie van een Hoogachtend, de uwe [onleesbaar] gedateerd op maandag 30 juni 1919, toen woonden ze alweer een aantal jaren in Rotterdam. Het briefpapier is van de Stoombvaart Maatschappij Nederland enbij het gedrukte 'a/b S.S.' is ingevuld: Prins der Nederlanden. Er hebben diverse schepen onder die naam gevaren. Het geschrevene:

'Geachte Mevr.

Namens Generaal Hertzog wensch ik de ontvangst te erkennen van uw brief d.d. 16 dezer, en u mede te deelen dat het ingevolge van ons spoedige en onverwachts vertrek uit Holland het hem spijt dat het niet mogelijk was on den Haag nog te bezoeken, en u te komen zien.'