Juni 1926 (2); goede Champie

Als aanvulling op alle informatie die we nu binnen hebben gekregen over de vele godsdiensten en de daarbij behorende misstanden. Kan ik ook nog melden dat Pieter 2 1/2 jaar voordat hij zo tekeer gaat, namelijk op zondag 6 januari 1924, in Luxor op de Coolsingel een lezing geeft met als onderwerp: De Joden te midden der "Christenen"! Of om precies te zijn:
'De antisemitische propaganda der laatste tijden, die meer op redeloos sentiment dan op kennis van feiten is gegrond, geeft den Heer Deys aanleiding de positie der Joden temidden der "Christenen" eens duidelijker naar voren te brengen, en daarbij de Christelijkheid der Christenen en het Judaisme der Joden onder een vergrootglas te bezien.'
Zo te lezen is dit niet de eerste keer dat 'de gezellige zondagmorgen' van 'Wetenschap voor iedereen" wordt verzorgd door Pieter, want er worden op de uitnodiging hiervan korte quotes uit nieuwsbladen toegevoegd. 

Het Rotterdams Nieuwsblad noemt het 'Een prettig bestede Zondagmorgen, Dagblad van Rotterdam schrijft over 'Groote geestelijke waarde' en Voorwaarts oordeelt: 'Het was een goede morgen'.
Onderaan staat nog geschreven:

'Een der epigrammen van het Programma:

"Door gebrek aan ervaring hebben wij te weinig vertrouwen in ons zelf, door te veel ervaring, te weinig vertrouwen in anderen."'

Het is kennelijk niet de eerste keer dat Pieter over dit onderwerp spreekt, evenmin is het zijn eerste 'De gezellige zondagmorgen in Luxor', want op 11 november 1923 spreekt hij over '"Donker" Afrika'. En mogelijk is hij ook degene die een week later de lezing 'Toet-ank-amen' zal verzorgen. Overigens is hij zelf een van de kaartverkopers en regelt hij mogelijk ook de druk van de toegangsbewijzen, want die staan vol met (naast enkele advertenties) spreuken die we zo uit de mond van Pieter kunnen verwachten, bijvoorbeeld:

'In deze wereld is maar één ding slechter, dan dat er over ons gepraat wordt, en wel, dat en NIET over ons gepraat wordt.' Of, wat meer in de reclamehoek: 'Als U de eerste knoop verkeerd knoopt. zit Uw geheele jas scheef.'

Dan komen we nog wat te weten over Pieters omgang aan het begin van juni.

Op de 1ste gaat hij op bezoek bij Jan Dik [?], waar ze naar de Londense radio luisteren en 'nap' spelen, waarbij Pieter f 1,35 wint.*

Op donderdag gaat hij naar de loge voor een lezing van Mulder, waarover Pieter schrijft:**

'Communistisch-idealistisch eindideaal. De week daarvoor een dito materialistisch-fatalistiche lezing van Roobaard. Het verwondert me in dezen kring dien drang naar sociale verandering te bespeuren - en nog dat zij het durven uitspreken bij die vele conservatieve elementen.'

Op vrijdag 'met vrouw naar Grand Theater. Mijn recensie:

Zaterdag receptie 12-1 bij den Britschen Consul Generaal. Jan Dik met auto mij gehaald. Kennismaking met verscheidene luidjes hernieuwd en een 5-tal maçons ontdekt. Afgesproken pogingen te zullen aanwenden om te komen tot de oprichting van een Engelsch sprekende Loge onder het Groot-Oosten der Nederlanden. 

Er werd goede Champie geschonken. Na afloop op de Biljart-Club ''t Zuid" de zaak voortgezet. Op allerlei motieven werden door verschillende leden flesschen Moet&Chandon gestaan. Viel nog al mee f 8,- per rondje. 

Bets Königsfeldt (Wout) komen logeeren. Gisteravond met derzelve en vrouw naar Luxor. Sensationeel - onmogelijke Ufa film. Futuristisch lik-me-vestje dans.'***

Deze opsomming wordt vervolgd met een paar krantenberichten over een klopgeest in een woonhuis in Roosendaal. Deze trok de belangstelling van heel veel mensen die zich bij het huis verzamelden. Dit gebeurde natuurlijk midden in de nacht en toen de politie erbij werd gehaald, werd niets gevonden. Toen het gezin weer in bed lag, begon het vreemde geklop opnieuw. Dit duurde voort, tot - zo blijkt uit een verderop ingeplakt bericht - de politie in de woning bleef en merkte dat de 13-jarige dochter des huizes zich wat eigenaardig gedroeg. Als zij in de kamer was en riep dat ze geklop hoorde, meenden anderen dat ook waar te nemen, maar als het meisje er niet was of geen kans gegeven werd om ergens in huis te kunnen tikken of kloppen, werd het hele geval aan 'massa-suggestie' geweten en begon het arme kind natuurlijk 'te wenen'.

Overigens lees ik elders dat er een aantal dagen later ook een klopgeest blijkt te zijn waargenomen in Capelle Nieuwevaart, dus dat van die massa-suggestie lijkt wel te 'kloppen'. 

Hiernaast plakt Pieter met als bijschrift 'Hedendaagsche Toestanden" advertenties in, waarin bijvoorbeeld tot wel 1000 gulden beloning wordt uitgereikt voor degene die een 'ontwikkeld, bereis, welbespraakt en energiek koopman handig en met groot aanpassingsvermogen, met Indische en Europeesche ervaring (R.K.) aan een behoorlijke positie helpt.' Gelukkig weten we door die toevoeging 'R.K.' dat dit niet om Pieter zelf gaat. Maar wel dicht bij huis is deze oproep:

'Gevraagd: NET PERSOON genegen meubelen te halen en bezorgen en verdere voorkomende werkzaamheden te verrichten.'

Hiernaast schrijft Pieter: 'Hierop kwam op mijn kantoor tusschen de 60 en 70 antwoorden binnen.' Of dit betekent dat hij op een redactiekantoor van de krant zit, of zelf de advertentie heeft geplaatst, is niet duidelijk. Eronder schrijft hij alleen nog:

'Omstreeks diezelfden tijd boodt een Mr. i/d Rechten in de N.R.Ct f 1000,- beloning aan voor een baantje. Dit zijn geen bizonderheden of liever uitzonderingen. Dit is schering en inslag.' 

* Nap heet voluit Napoleon en is een kaartspel dat met 2 tot 6 spelers kan worden gespeeld. Naast kaarten zijn er ook fiches in het spel. 

** In mijn archief `it een glasnegatief van Pieter met H. Mulder, voorzitter van de loge De 3 Kolommen. Deze Mulder was leraar en werd diirecteur van het Libanon Lyceum in Rotterdam. Hij was tevens amateurfotograaf. 

*** Welke film met Lya Putti Pieter heeft gerecenseert, kan ik niet achterhalen; hier wat meer over de actrice. Maar kijk eens wat een  leuke vondst: deze afbeelding betreffende het futuristische spektakel in Luxor met de film met Oswalda Stäglich of wel 'Ossi'.